Utrecht en Noordrijn-Westfalen versterken samenwerking om plofkraken tegen te gaan

Op woensdag 2 april brachten minister Dr. Benjamin Limbach van Justitie en minister Herbert Reul van Binnenlandse Zaken van Noordrijn-Westfalen een werkbezoek aan Utrecht. Aanleiding voor het werkbezoek is de hoeveelheid plofkraken die in hun regio wordt gepleegd, waarbij ook Utrechtse daders betrokken zijn. Tijdens het werkbezoek stonden de Utrechtse aanpak tegen plofkraken en een intensievere samenwerking met Duitsland over Utrechtse plofkrakers die in Noordrijn-Westfalen gedetineerd zitten centraal.

Burgemeester Sharon Dijksma: “Utrecht heeft de dubieuze eer dat veel mensen die over de Duitse grens een plofkraak plegen, afkomstig zijn uit onze stad. In Duitsland heeft dat enorme financiële en materiële gevolgen en kan het voor levensgevaarlijke situaties zorgen. In het verleden zijn er zelfs slachtoffers gevallen. We zijn al een tijd bezig met een aanpak tegen plofkrakers en werken er hard aan om Utrechtse plofkrakers, na detentie, weer op het rechte pad te krijgen. Om beter zicht te krijgen op welke Utrechters in Noordrijn-Westfalen gedetineerd zitten, gaan we de samenwerking met de autoriteiten in die regio verder intensiveren.” 

Een belangrijk onderwerp van gesprek tijdens het werkbezoek was de informatie-uitwisseling tussen de gemeente en de autoriteiten van Noordrijn-Westfalen. Een deel van de Utrechtse plofkrakers die vastzit in Noordrijn-Westfalen na een plofkraak, is al in beeld bij de gemeente. Maar er is lang niet altijd zicht op wanneer zij weer vrijkomen en terugkeren naar Utrecht. Dankzij een nieuwe werkwijze kan de burgemeester nu die aanvullende informatie over hun detentie opvragen. Hiermee wil de gemeente de ex-gedetineerden beter kunnen begeleiden bij de terugkeer naar de stad. Burgemeester Dijksma overhandigde vandaag symbolisch een eerste informatieverzoek aan minister Limbach, als vertrekpunt van een nieuwe samenwerking op dit gebied. 

Tijdens het werkbezoek kregen ministers Reul en Limbach ook een uitgebreide toelichting op de Utrechtse aanpak tegen plofkraken. Bijvoorbeeld over op de manier waarop de gemeente samen met zorg- en veiligheidspartners ex-gedetineerde plofkrakers ondersteuning biedt om terug te keren in de maatschappij. Ook het nieuwe verbod op het crimineel gebruik van technische hulpmiddelen zoals bakens of encrypted telefoons kwam ook aan bod. Dit verbod geldt sinds 1 februari 2025 en Utrecht is de eerste gemeente die de inzet van dergelijke technische hulpmiddelen via gemeentelijke regels aanpakt. Vanuit politie en OM kreeg de Duitse delegatie een toelichting op hoe de grensoverschrijdende samenwerking met de Duitse autoriteiten nu wordt vormgegeven om plofkrakers op te sporen en te straffen. Dankzij die intensieve samenwerking zijn de afgelopen jaren al diverse aanhoudingen gedaan en straffen opgelegd. 

Minister Dr. Limbach: “Tijdens het werkbezoek hebben we om open en constructief gesproken over een uitdaging die onze beide regio's al geruime tijd treft: grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en meer specifiek plofkraken en hoe we die effectief kunnen bestrijden. Van begin af aan was het duidelijk dat we ons allemaal hard willen maken om de situatie te verbeteren en dat echte vooruitgang alleen mogelijk is door nauwe samenwerking en wederzijds vertrouwen. Dankzij de inspanningen aan beide kanten hebben we nu al een merkbare verbetering gezien. Betere preventieve maatregelen, strengere handhaving en vooral een directere communicatie tussen onze autoriteiten hebben echt een verschil gemaakt.“

Minister Reul: "We hoeven geen wetten te veranderen in de strijd tegen plofkraken, we moeten alleen nauwer en nog preciezer samenwerken. Tot nu toe hebben we al veel daders kunnen arresteren en grote successen geboekt in onderzoeken. Dat is een gezamenlijke prestatie. Ook hebben de banken in Noordrijn-Westfalen hun technologie verbeterd, wat betekent dat plofkrakers nu nog maar zelden buit maken. Maar er is nog steeds noodzaak om onze samenwerking met de stad Utrecht verder versterken en uitbreiden. Want alleen op deze manier kunnen we het fenomeen van plofkraken op de lange termijn achter ons laten."

Het werkbezoek van ministers Reul en Limbach volgt op een werkbezoek van de Utrechtse driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) aan Noordrijn-Westfalen in mei 2023.