De
restauratie van de Vier Lunetten is afgerond. Er is bijna twintig
jaar hard gewerkt aan het weer in goede staat brengen van deze
Rijksmonumenten. Door de restauratie kan het metselwerk van de Vier
Lunetten met normaal onderhoud weer vijftig jaar mee. De restauratie
is een eerste stap om de forteilanden voor toekomstige generaties te
behouden. De komende jaren wordt de toegankelijkheid en het gebruik
van de forteilanden verbeterd, als onderdeel van de ontwikkeling van
het Lunettenpark. Het restauratieproject is uitgevoerd binnen het
beschikbaar gestelde restauratiebudget.
De
Vier Lunetten zijn uniek binnen de Utrechtse forten. Ze zijn
onderdeel van UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies en
tussen 1822 en 1828 gebouwd als verdedigingssysteem. Sinds 1997
is de gemeente eigenaar van alle Vier Lunetten en daarmee
verantwoordelijk voor het onderhoud. Het
metselwerk van de bekledingsmuren (de stenen muren van een fort die
uit het water omhoogkomen) en een aantal kazematten (de vestingen met
schietgaten waarin de militairen zaten) waren in slechte staat. Op
veel plekken groeiden wortels van bomen door de kademuren heen.
Hierdoor brokkelden stenen af en werden zelfs grote blokken
natuursteen uit de muur geduwd.
Dennis
de Vries, wethouder Vastgoed: “De Vier Lunetten waren sinds de
Tweede Wereldoorlog ernstig in verval geraakt. Toen de gemeente in
1997 eigenaar werd van acht forten in de stad, startten we een
ambitieus herontwikkelingstraject. Zo moest er voor ieder fort een
restauratieplan en een nieuwe bestemming komen. Het restaureren en
onderhouden van de forten was – en is – een enorme klus en vraagt
om vakmanschap. Het restauratieproject van de Lunetten levert drie
nieuwe verhuurbare gebouwen op, die we graag verhuren aan
maatschappelijke organisaties die van meerwaarde zijn voor de
bewoners en gebruikers van Maarschalkerweerd en het Lunettenpark.”
Restauratie
met oog voor natuur en gebruikers
Het
project begon in 2005 met de zuidelijke kazemat op Lunet I en eindigt
nu, bijna twintig jaar later, met de kazemat op Lunet II. Bij deze
kazemat zijn de muren waterdicht gemaakt en voorzien van
speciale graszoden die nog niet eerder in Nederland zijn toegepast.
De Lunetten leggen niet alleen een verbinding tussen verleden en
toekomst, maar ook tussen ons erfgoed en de natuur. Naast de
waardevolle flora leven er verschillende soorten vleermuizen,
konijnen, ijsvogels, kauwen en bijen. Tijdens de werkzaamheden is
rekening gehouden met de flora en fauna en de huidige gebruikers op
de forten. De bouwplanning is aangepast op de ritmes van
verschillende diersoorten, bijvoorbeeld wanneer ze slapen, paren,
overwinteren en jongen krijgen.
Rachel
Streefland, wethouder Erfgoed: “De Vier Lunetten zijn een uniek
stukje Nederlandse militaire geschiedenis als onderdeel van de
Hollandse Waterlinie. Door grote delen land onder water te zetten kon
de vijand op afstand worden gehouden. Het is onze taak om deze
Rijksmonumenten met cultuurhistorische waarde en onderdeel
van UNESCO Werelderfgoed te onderhouden. Dat geldt niet alleen
voor de forten zelf, maar ook voor de bijzondere natuur die hier
voorkomt. De komende jaren gaan we dit unieke erfgoed nog
toegankelijker en beter zichtbaar maken, zodat Utrechters hier in hun
vrije tijd van kunnen genieten.”
Beleefbare
waterlinie
De
volgende fase is het vergroten van de toegankelijkheid en het gebruik
van de forteilanden als onderdeel van de ontwikkeling van het
Lunettenpark. Het restauratieproject levert drie nieuwe verhuurbare
gebouwen op. Volgend jaar start een traject om huurders te werven.
Nieuwe – en bij voorkeur maatschappelijke – functies op de
Lunetten moeten aansluiten bij de doelstellingen van het gebied
Maarschalkerweerd en de ontwikkeling van het Lunettenpark.