Video-installatie en debat rondom Utrechtse maaltijdbezorgers in bibliotheek Neude

Wat betekent het als je voor een app werkt en de telefoon je vertelt waar je naar toe moet? Dat is het centrale thema van de video-installatie “Home Delivered”, over maaltijdbezorging in Utrecht. Deze film, gemaakt door de kunstenaar Radu-Mihai Tanasă, is te zien in de Openbare Bibliotheek aan de Neude van 5 tot 11 januari 2026.

De verhaallijn volgt de bezorgdienst van een naamloze, gemaskerde figuur die een grote kei van de ene plek naar de andere plek vervoert in en rondom Utrecht. Gedurende de reis is de interne monoloog van de hoofdpersoon te horen waarin de gevoelens en gedachten worden verwoord die men ervaart tijdens zo’n baan.

De film is bewust geschoten in lage resolutie, waardoor de licht-surrealistische ervaringen van de hoofdpersoon een extra nostalgisch tintje krijgen. Filmmaker Tanasă is afkomstig uit Roemenië en heeft zelf als maaltijdbezorger gewerkt. Met zijn video-installatie is hij ‘artist in residence’ voor het onderzoeksproject I-CLAIM, dat geleid wordt door sociaal geograaf Ilse van Liempt (Universiteit Utrecht) die onderzoek doet naar maaltijdbezorging en de veelal kwetsbare mensen in deze sector.


Debat

De feestelijke opening van de tentoonstelling is op 5 januari 2026 tussen 19.30 en 21.00 in de centrale hal van de bibliotheek. Op 7 januari 2026 van 19.30-21.00 vindt er in de bibliotheek bovendien een debat plaats waarbij de kunstenaar en de onderzoekers van het project aanschuiven. Tijdens dit debat staat de maaltijdbezorging centraal. Een sector waar de werkgever in feite een platform is dat digitaal toezicht houdt en opdrachten verstuurt.

Kwetsbaar

Uit onderzoek blijkt dat het veelal gaat om kwetsbare mensen die dit werk doen. “De sector maakt dankbaar gebruik van migranten met een onzekere verblijfsstatus: die zijn altijd beschikbaar en inzetbaar omdat ze weinig alternatieven hebben in de rest van de economie,” vertelt onderzoeker dr. Ilse van Liempt.

Werkdruk

Wat is de ervaring van migranten die dit fysiek zware werk doen? Wat voor impact heeft het werken in deze sector op hun dagelijks leven? En hoe zit het eigenlijk met de rechten van deze werknemers? Uit de gesprekken met 18 maaltijdbezorgers blijkt dat de grote werkdruk onder maaltijdbezorgers leidt tot een verhoogd risico op verkeersongevallen. Groot is ook het risico op fietsendiefstal. “Dat is extra wrang voor iemand die niet verzekerd is.” Menig bezorger klaagt ook over discriminatie door consumenten. Dat kan vergaande gevolgen hebben. “Klachten over bezorgers en negatieve recensies kunnen er namelijk voor zorgen dat je account wordt geblokkeerd want in dit systeem draait alles om consumentendienstverlening. De rechten van werknemers bungelen ergens onderaan.”

Internationaal onderzoek

Het onderzoek in Utrecht maakt onderdeel uit van een groot, internationaal Horizon Europe project “Improving the Living and Labour Conditions of Irregularised Migrant Househoulds in Europe” (I-CLAIM) dat geleid wordt door de Universiteit Utrecht. De onderzoekers richten zich op de situatie in Finland, Duitsland, Italië, Polen, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.