Gemeente Utrecht opent inschrijving wooncoöperaties

Wooncoöperaties – een vorm van collectief wonen, waarin bewoners zeggenschap hebben over hun directe woonomgeving en bouwen zonder winstoogmerk – kunnen zich vanaf vandaag, 1 april 2025, inschrijven voor de zogenoemde ‘kaartenbak’. Vanaf het moment dat zij ingeschreven staan, kunnen zij meedoen aan de tenders voor kavels die worden uitgeschreven voor wooncoöperaties. Jaarlijks zijn dat er minimaal twee. De eerste tender waar geregistreerde wooncoöperaties op kunnen inschrijven, is een kavel in Leidsche Rijn Centrum. Naar verwachting wordt die nog voor de zomer gepubliceerd.

Wethouder Dennis de Vries (Wonen): “We vinden het in Utrecht belangrijk om ruimte te geven aan wooncoöperaties, dus aan mensen die met elkaar verantwoordelijkheid nemen voor hun woon- en leefomgeving. Wooncoöperaties bouwen niet alleen aan een gezamenlijk thuis, maar ook aan gemeenschappelijkheid. Door ruimtes te creëren waar mensen elkaar ontmoeten, bijvoorbeeld een buurtkamer of (moes)tuin, en door naar elkaar om te kijken. Daarnaast zorgt deze woonvorm ook voor langdurig betaalbare woningen; coöperaties kunnen in de statuten de betaalbaarheid van hun woningen borgen, waardoor sociale bouw ook sociaal blijft. We weten dat er animo is om als wooncoöperatie aan de slag te gaan. Vanaf vandaag kunnen initiatiefnemers zich melden, en daarmee de eerste stap zetten richting het realiseren van hun woondromen.”

Om als wooncoöperatie kans te maken op een kavel, moeten initiatieven aan bepaalde eisen en voorwaarden voldoen – het ontwerpen en bouwen van woningen is niet voor iedereen weggelegd. Het vergt een goed plan, financiering en doorzettingsvermogen. Daarom is de kaartenbak in het leven geroepen; feitelijk een soort voorselectie. Om in de kaartenbak te komen, moet er bijvoorbeeld een algemene visie worden geschreven en moeten er statuten worden opgesteld. Op het moment dat een initiatief staat ingeschreven, kan op tenders worden ingeschreven. Meer informatie over inschrijven is te vinden via deze link. 

Uitvoeringsprogramma Wooncoöperaties

Onlangs presenteerde de gemeente Utrecht het uitvoeringsprogramma Wooncoöperaties, waarmee concreet invulling wordt gegeven aan ondersteuning aan wooncoöperaties. Door de gemeenteraad is hier €3 miljoen voor beschikbaar gesteld.

Een belangrijk onderdeel van het uitvoeringsprogramma is dat er jaarlijks ten minste twee betaalbare locaties beschikbaar worden gesteld voor wooncoöperaties. Daarvoor wordt gekeken naar eigen grond, grond van derden en eigen vastgoed. Daarnaast wordt het voor wooncoöperaties organisatorisch gemakkelijker gemaakt om initiatief te nemen. Gemeentelijke processen worden zo eenvoudig en transparant mogelijk gemaakt. Dat gebeurt bijvoorbeeld met een stappenplan, waarin duidelijk staat omschreven waar initiatieven op welk moment aan moeten voldoen. Ook kunnen initiatiefnemers cursussen volgen, en er komt een steunpunt waar zij terecht kunnen met vragen. 

Handboek

Stichting !WOON ontwikkelde een handboek voor wooncoöperaties, met een speciaal katern voor Utrecht. In dat katern vinden mensen die een wooncoöperatie willen oprichten informatie over hoe je een nieuwbouw- of beheercoöperatie kunt starten, welke mogelijkheden je hebt als je bestaand vastgoed aan wilt kopen, en welke ondersteuning je van de gemeente kunt verwachten. De nieuwbouwcoöperatie en de beheercoöperatie zijn allebei een goede vorm om blijvend betaalbare huur[1]woningen te realiseren voor mensen met een laag- en middeninkomen. Het Utrechtse handboek is te vinden via deze link.