Overdracht eigendom en beheer Merwedekanaalzone

In 2021 zal beslist worden over de overdracht van het eigendom en beheer van de Merwedekanaalzone in Utrecht. Eerst zal er echter onderzoek gedaan worden naar de actuele toestand van de Merwedekanaalzone. Dat schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad.

Het Merwedekanaal had tot aan de opening van het Amsterdam Rijnkanaal in 1952 een nationale functie als de scheepvaartverbinding tussen de Lek en Amsterdam. Om die reden was het kanaal met de aangrenzende oevers in eigendom, beheer en onderhoud bij het Rijk. De eigendom- en beheersituatie is tot op de dag van vandaag nog vrijwel identiek aan die tijd. Wel staat het Utrechtse deel van het Merwedekanaal om die reden sinds begin jaren 90 op de landelijke lijst met wateren en wegen die door het Rijk overgedragen worden aan de lagere overheden.

Om die reden en en naar aanleiding van de benodigde herstelwerkzaamheden bij de Munt, zijn het Rijk, gemeente en waterschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) sinds 2017 weer in gesprek over het uitvoeren van noodzakelijk onderhoud langs het gehele kanaal in combinatie met het mogelijk overdragen van het Merwedekanaal aan de gemeente en HDSR.

Komend driekwart jaar zal Rijkswaterstaat diverse onderzoeken uitvoeren op en rondom het Merwedekanaal om de actuele toestand in beeld te brengen. De onderzoeken starten in het najaar en zijn naar verwachting voorjaar 2021 afgerond. De gemeente Utrecht heeft met het Rijk en HDSR afgesproken dat ze de uitkomsten van de onderzoeken afwachten voordat ze een beslissing nemen of ze een verder traject ingaan dat kan leiden tot overdracht van eigendommen en/of beheer en onderhoud van het Merwedekanaal. De verwachting is dat de resultaten van de onderzoeken voorjaar 2021 beschikbaar zijn en dat er dan voldoende informatie is om de consequenties van een dergelijk besluit goed te kunnen inschatten. Belangrijke randvoorwaarde voor de gemeente Utrecht is dat de overdracht niet leidt tot een grote toename van investerings- of beheerkosten en risico's voor de gemeente Utrecht.