Nationaal centrum voor proefdiervrij biomedisch onderzoek opent op Utrecht Science Park

Geen proefdieren, maar slimme computers die precies voorspellen hoe een medicijn werkt in het menselijk lichaam. In Utrecht is gisteren een bijzonder centrum geopend dat dit mogelijk maakt, het Ombion-CPBT (Centrum voor Proefdiervrije Biomedische Translatie).

In Nederland worden nog steeds veel proefdieren gebruikt. In 2023 waren dat er 413.746, vooral muizen, ratten en vissen. En dat terwijl effecten in mensen vaak anders werken dan in dieren. Slechts één op de tien medicijnen die werkt bij dieren, blijkt ook  te werken bij mensen. Het nieuwe centrum gaat inzetten op methoden die beter voorspellen wat er in de mens gebeurt, zodat medicijnen sneller beschikbaar komen voor patiënten.

Het CPBT is het grootste initiatief in Europa om de weg naar proefdiervrij onderzoek te versnellen. Het kabinet investeert hiervoor 124,5 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds. Samen met bijdragen van de kennisinstellingen, bedrijfsleven en gezondheidsfondsen komt het totaalbudget op 245 miljoen euro. 

In het centrum werken wetenschappers, artsen, overheid en bedrijven samen aan nieuwe manieren om behandelingen en medicijnen te testen. Bijvoorbeeld met organen-op-een-chip: menselijke organen, of delen ervan, die worden nagebootst op een chip, waardoor onderzoek naar ziekten en medicijnontwikkeling efficiënter en diervriendelijker kan verlopen.

Het centrum richt zich in eerste instantie op ziekten als taaislijmziekte, ALS, astma, COPD, reuma en artrose. Het doel is om op deze gebieden in tien jaar tijd het aantal proefdieren met 20 tot 30 procent te verminderen. En op de lange termijn moet dit richting de 100%.