Coöperaties zijn niet 'ouderwets', integendeel

Niet eerder is in beeld gebracht hoe de verdeling over sectoren in Nederland eruit ziet. Hoveling maakte voor dit onderzoek gebruik van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. In Nederland zijn circa 8.000 coöperaties ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Hiervan zijn er circa 2.500 actief. Het overige deel is veelal onvindbaar en/of zeer beperkt economisch actief.

De economisch actieve coöperaties zijn verspreid over het gehele economisch veld. Van oudsher zijn coöperaties sterk vertegenwoordigd in de land- en tuinbouw en de verzekeringssector. Nog steeds hebben coöperaties daar een belangrijk marktaandeel (in de land- en tuinbouw circa 70% en in de verzekeringsbranche 53%).

Opvallend is het grote aantal coöperaties in sectoren als energie (270), gezondheidszorg (352) en dienstverlening (921). Dit zijn ook sectoren die sterk in beweging zijn en uit het NCR-onderzoek blijkt dat veel nieuwe initiatieven kiezen voor een coöperatieve vorm. Het grote aantal dienstverlenende coöperaties bestaat voor een belangrijk deel uit coöperaties waarin zelfstandige professionals samenwerken om zodoende gezamenlijk de professionalisering en marktbewerking vorm te geven. Naast ondernemers kiezen bijvoorbeeld ook consumenten, werknemers, (semi-)overheden en/of organisaties voor het samenwerken in een coöperatie. Veel initiatieven kiezen voor de coöperatie omdat dit meer is dan alleen een onderneming. Leden voelen onderling een verbondenheid en winst is geen doel maar een middel. Door de coöperatieve samenwerking kunnen doelstellingen gerealiseerd worden die alleen onhaalbaar zijn met daarbij een passende zeggenschapsverhouding.

NCR zal dit onderzoek periodiek uitvoeren om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van het coöperatieve veld. De resultaten van het onderzoek door Merel Hoveling zijn te lezen in het artikel Coöperaties in Nederland, 2016 in de NCR-uitgave Coöperatie van 17 juni 2016.