Het populairwetenschappelijke tijdschrift New Scientist presenteert vandaag op zijn website de 25 genomineerden voor de titel van het grootste wetenschapstalent van Nederland en Vlaanderen. Drie van de genomineerde onderzoekers komen uit Utrecht.
et gaat om een gedeelde jury- en publieksprijs. Het publiek kan van 23 april tot en met 6 mei stemmen op hun favoriet via newscientist.nl/talent. Op 31 mei wordt de winnaar bekendgemaakt tijdens het evenement New Scientist Live in TivoliVredenburg te Utrecht. Deze avond geven de vijf best scorende talenten een presentatie over hun onderzoek. Daarnaast zijn er colleges van primatoloog Frans de Waal, moraalfilosoof Katleen Gabriels en astrobioloog Inge Loes ten Kate. Aan het eind van de avond volgt de feestelijke prijsuitreiking. Kaarten zijn verkrijgbaar via newscientist.nl/live.
De drie genomineerde Utrechtse onderzoekers zijn:
Joyce Browne (1987, Universiteit Utrecht)
Tijdens haar zwangerschap had Joyce Browne een honderd keer zo laag overlijdensrisico als een zwangere vrouw in Sierra Leone. Aan die ongelijkheid wil Browne iets doen. Ze wil de zorg tijdens zwangerschap voor vrouwen wereldwijd verbeteren, om te beginnen in Ghana, Nigeria, Tanzania en Suriname, waar ze samenwerkt met plaatselijke artsen en onderzoekers. Per land bekijkt Browne wat nodig is. Van het volgen van zwangere vrouwen met aandoeningen gerelateerd aan hoge bloeddruk in Ghana en Nigeria, tot een nationaal registratiesysteem van vrouwen die ernstig ziek zijn tijdens de zwangerschap in Suriname. Door de samenwerking met lokale artsen en onderzoekers kunnen die de onderzoeksresultaten meteen ter plaatse gebruiken.
Lennart de Groot (1984, Universiteit Utrecht)
Mensen merken er meestal weinig van, maar het speelt een belangrijke rol in de natuur: het aardmagneetveld. Lennart de Groot ontwikkelde een flink verbeterde methode om het aardmagneetveld uit het verleden te reconstrueren. Die methode gebruikt een bijzondere eigenschap van lava. Lava wordt bij afkoeling een beetje magnetisch. Daaruit kun je afleiden hoe het magneetveld er tijdens het afkoelen bij lag. Kennis over het magneetveld uit het verleden kun je vervolgens gebruiken om het toekomstig gedrag ervan te voorspellen. Het aardmagneetveld verandert continu. Valt het volledig weg, dan bereikt een salvo van schadelijke zonnedeeltjes onze planeet en is leven onmogelijk. Zo’n vaart zal het niet lopen, maar vervelend is het veranderende magneetveld wel. Technologieën zoals wifi en satellietcommunicatie raken namelijk verstoord als ze met veel schadelijke deeltjes te maken krijgen.
Pieter de Visser (1985, SRON Netherlands Institute for Space Research)
Als je in het donker een foto maakt met je smartphone is het resultaat een korrelig, ruizig beeld. En dan zit je er nog vlak bovenop. Probeer dan maar eens een goede foto te maken van een planeet die vele lichtjaren verderop door het heelal zweeft – dat is haast onmogelijk. Onze telescopen vangen maar één enkel lichtdeeltje per seconde van zo’n planeet op. Om dat ene lichtdeeltje goed op te vangen, zonder ruis, ontwikkelt Pieter de Visser enorm nauwkeurige detectoren. Door het gebruik van supergeleidende materialen zijn die heel gevoelig voor kleine signalen. De detectoren van De Visser maken niet zomaar een leuke foto. Door het meten van de energie van de invallende lichtdeeltjes kunnen astronomen informatie achterhalen over de atmosfeer van de planeet. Hiermee kunnen we in de toekomst mogelijk bepalen of daar buitenaards leven voorkomt.
Een korte beschrijving van het onderzoek van alle kandidaten vindt u op: newscientist.nl/kandidaten-2019.
