Fascinerende verbeeldingen van het lichaam in de middeleeuwen in het Catharijneconvent

Van wonden in de vorm van vagina’s en wandelende heiligen zonder hoofd tot Jezus die als een druif wordt uitgeperst. In Body Language. Het lichaam in de middeleeuwse kunst (25 september 2020 t/m 17 januari 2021) toont Museum Catharijneconvent de meest fascinerende verbeeldingen van het lichaam uit het tijdvak 1300-1500. Het lichamelijke werd in die periode namelijk op een totaal nieuwe manier afgebeeld. Wat zat hier achter? En tot welke – in hedendaagse ogen – merkwaardige kunst leidde dit?

In de middeleeuwen kwam de menselijke kant van Jezus, Maria en heiligen steeds meer centraal te staan. Zo ontstond een intrigerende beeldcultuur waarin het lichaam en de lichaamsdelen van heilige figuren een hoofdrol speelden. De kunst diende als hulpmiddel bij gebed en meditatie, waarbij inleving van groot belang was. De schilderijen, miniaturen en beelden werden daarom steeds extremer: bloederiger, hariger, smartelijker. Een uniek verschijnsel waarbij kunstenaars hun creativiteit de vrije loop lieten. Ingewikkelde theologische concepten werden daarbij vaak opvallend praktisch in beeld gebracht.

Deze laatmiddeleeuwse kunstwerken worden tegenwoordig vaak met ongemak en onbegrip bekeken. Juist daarom brengt Museum Catharijneconvent de mooiste voorbeelden voor het eerst bij elkaar en toont welke ideeën er aan ten grondslag liggen.

In de tentoonstelling zijn zeldzame kunstwerken uit internationale collecties zoals Musée du Louvre, Musée de Cluny en het Rijksmuseum eenmalig samen te zien. Enkele absolute topstukken zijn een houten sculptuur van Christus met okselhaar (ca.1400 -1450) en een spectaculair marmeren beeld van de heilige Valérie (ca.1475- 1510) die haar afgehakte hoofd in haar handen heeft.

Dr. Wendelien van Welie-Vink, docent middeleeuwse kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, is initiatiefnemer en gastconservator van Body Language. Het lichaam in de middeleeuwse kunst . Van haar hand is ook de gelijknamige rijk geïllustreerde publicatie

bij de tentoonstelling, uitgegeven door nai010, die 24 september verschijnt.