Het Centraal Museum Utrecht laat in een compacte nieuwe duotentoonstelling een selectie werken zien van Dirkje Kuik en Philipp Gufler. In Andere Geschiedenis volgens Dirkje Kuik en Philipp Gufler worden van Dirkje Kuik volop tekeningen, etsen, litho’s en schilderijen met Utrecht als inspiratiebron getoond. In opdracht van het museum maakte de kunstenaar Philipp Gufler (Augsburg, 1989) een Quilt – een gezeefdrukt doek – over het leven van Kuik.
Deze vormt onderdeel uit van een serie waarin Gufler kunstenaars, schrijvers, een LHBTQI+ tijdschrift en verdwenen queer plekken verbeeldt. Deze Quilts zullen te zien zijn in de tentoonstelling. Andere Geschiedenis volgens Dirkje Kuik en Philipp Gufler opent 18 januari, tijdens de viering van het zeventigjarige bestaan van LHBTQI+-belangenorganisatie COC Midden-Nederland, en is te zien tot en met 3 mei.
Genderdiaspora
Dirkje Kuik (Utrecht, 1929-2008), geboren als William Diederich Kuik, liet zich in 1981 opereren, waarna ze de vrouw werd die ze altijd al was. In zelfportretten beeldt Kuik zichzelf steeds op verschillende manieren af: als egel met prikkelende stekels verhuld achter een dodenmasker, of – in vroeg werk – als man. Over haar ervaringen schreef zij het Huishoudboekje met rozijnen (1984), waarin zij het woord ‘genderdiaspora’ gebruikte om haar sekse te beschrijven. Zij verkoos deze term boven ‘transgender’, omdat ze haar eigenlijke vrouw-zijn wilde benadrukken en niet de transitie. De presentatie belicht Kuik’s relatie tot Utrecht, haar veelzijdige zelfportretten en haar fascinatie voor verval en ruïne.
Kuik’s werk wordt geflankeerd door Quilts gemaakt door de kunstenaar Philipp Gufler. In deze serie werken onderzoekt Gufler kunstenaars, schrijvers, een LHBTQI+ tijdschrift en verdwenen queer plekken. O.a. Johann Joachim Winckelmann, Wies Smals en het tijdschrift Die Freundin komen aan bod. Zo brengt hij een hommage aan deze andere geschiedenis, die hij presenteert in verschillende lagen van zijn Quilts. De onderwerpen die in de Quilts van Gufler centraal staan, zijn sterk verbonden met zijn eigen levenspad en artistieke praktijk.
Op donderdag 6 februari gaat Philipp Gufler in gesprek met directeur Bart Rutten om zijn nieuwe boek Quilt #01-#30, gepubliceerd door Hammann Von Mier Verlag, München, te presenteren in het museum. Om dit te vieren organiseert PANN, de LHBTQI+ jongerenorganisatie uit Utrecht, een avondprogramma.
Een bijzondere samenwerkingspartner van deze tentoonstelling is COC Midden-Nederland, dat in 2020 haar zeventigjarige jubileum viert. De viering van dit jubileum zal in het Centraal Museum plaatsvinden en valt samen met de opening van de tentoonstelling op 18 januari 2020. De tentoonstelling wordt actief opgenomen in het programma van het COC, dat financieel bijdraagt aan de tentoonstelling.
Dirkje Kuik woonde en werkte haar hele leven in Utrecht. Kuik’s werk is doordrongen van een hang naar het verleden. In de jaren vijftig, zestig en zeventig moderniseerde de stad Utrecht in rap tempo, maar Kuik zag liever een oude stad, en creëerde deze zelf in haar werk. In deze romantische, ruïneuze stad woonde zij graag – niet in een stad van kaalslag voor modernisering. Als – zeer belezen – schrijfster van romans en essays won zij onder meer de Multatuliprijs. Zij richtte in 1960 samen met J.H. Moesman (1909-1988) en Henc van Maarseveen (1926-2012) het grafisch gezelschap De Luis op. Ze was een spil in het Utrechtse kunstleven.
