Nieuwe raad moet toekomstig drinkwatertekort voorkomen

Op tijd zorgen voor meer drinkwater: dat is het doel van de Utrechtse Drinkwaterraad. Door piekverbruik in droge periodes, beperkte voorraden bij drinkwaterbedrijven en het gebrek aan nieuwe drinkwaterbronnen, staat de drinkwatervoorziening in de provincie steeds verder onder druk. Daarom neemt de Drinkwaterraad het voortouw bij het versnellen van maatregelen tegen een dreigend drinkwatertekort vanaf 2030. Zodat schoon drinkwater nu én in de toekomst vanzelfsprekend blijft.

De Drinkwaterraad is een samenwerking tussen de provincie Utrecht, vier Utrechtse waterschappen, drie drinkwaterbedrijven, een aantal gemeenten en Rijkswaterstaat. Deze partijen zijn allemaal van groot belang voor de productie van drinkwater. Om de bouw van nieuwe drinkwaterwinningen soepel te laten verlopen, is het nodig om de processen op elkaar af te stemmen.

Drinkwaterraad

Omdat voldoende drinkwater belangrijker en urgenter is dan ooit, hebben de provincie Utrecht en drinkwaterbedrijf Vitens het initiatief genomen voor de Drinkwaterraad. Gedeputeerde water en bodem Has Bakker: "In Utrecht hebben we het geluk dat we bijzonder goede drinkwaterbronnen voorhanden hebben. Die zijn alleen niet onuitputtelijk. Als we op nieuwe plekken drinkwater willen winnen vraagt dat om zorgvuldige voorbereiding die vaak veel tijd kost. Het kan wel vijftien jaar duren voordat een waterwinning in gebruik is. Met de Drinkwaterraad gaan we werken aan meer actie en sturing op versnelling."

Alle partijen in de Drinkwaterraad spelen een belangrijke rol bij de drinkwaterwinning. De provincie is vergunningverlener en beschermer van het grondwater. Gemeenten zijn betrokken bij de planologische inpassing, de waterschappen en Rijkswaterstaat zorgen voor een goede (grond)waterkwaliteit en de drinkwaterbedrijven bouwen winningen en leveren drinkwater.

Drinkwateropgave

In 2024 is in kaart gebracht wat de drinkwateropgave in Utrecht is. Daaruit blijkt dat in Utrecht tot 2030 15,6 miljoen m3 per jaar extra vergunningsruimte en wincapaciteit nodig zijn. Dat is vergelijkbaar met het jaarverbruik van 120.000 Nederlandse huishoudens. Drinkwaterbedrijven zijn daarom al begonnen met het vergroten van de productie, maar dat is nog niet genoeg. Binnen de nieuwe samenwerking vindt afstemming en belangenafweging rond andere opgaven plaats (bijvoorbeeld Energietransitie en Natuur) waarmee kostbare tijd wordt bespaard, bijvoorbeeld op het gebied van vergunningverlening en het doorlopen van ruimtelijke procedures.

Zo komt het water uit nieuwe bronnen op tijd uit de kraan. Naast deze praktische afstemming gaat de raad ook aan de slag met drinkwaterbesparing, hergebruik en nieuwe manieren van zuivering. Gedeputeerde Bakker: "Het aanbod van drinkwater moet uitbreiden. Daarin zijn hergebruik en besparing ook ontzettend belangrijk. We moeten naast het aanboren van nieuwe bronnen, een stuk zuiniger omgaan met ons water en verdere vervuiling daarvan voorkomen. Met de Drinkwaterraad gaan we werken aan meer actie en sturing daarop."

Eerste bijeenkomst na de zomer

Om de gevolgen van klimaatverandering en de groei van het inwoneraantal binnen de provincie met de bijkomende woningbouwopgave het hoofd te bieden, is meer inzet nodig op drinkwater. De drinkwaterbedrijven ervaren grote uitdagingen om de komende jaren voldoende drinkwater te leveren. De Drinkwaterraad gaat daarom aan het werk voor een robuuste en toekomstbestendige drinkwatervoorziening voor Utrecht. 

De eerste bijeenkomst van de Drinkwaterraad staat gepland op 22 september 2025. Daar zijn de urgentie en omvang van de opgave, de aanpak en vervolgstappen de gespreksonderwerpen. De raad komt 2 tot 3 keer per jaar samen.