UTRECHT - Al jarenlang wil Stijn Fens, religieredacteur en Vaticaanwatcher voor het dagblad Trouw, de Paus interviewen. Dat is niet zo eenvoudig, omdat de Paus onmogelijk op alle interviewverzoeken kan ingaan. En bekend is dat het Vaticaan verzoeken van reguliere bladen niet inwilligt...
Stijn Fensbedenkt samen met TrouwjournalistJan-Willem Wittseen plan. Er zijn meer wegen die naar Rome (lees: Vaticaanstad) leiden, niet waar? Dagblad Trouw krijgt dus waarschijnlijk nul op rekest, maar wat als het interview nu wordt aangevraagd namens de Utrechtse daklozenkrant. Iedereen kent de affiniteit van de huidige paus met dak- en thuislozen. En, ook niet onbelangrijk, deze paus is - in tegenstelling tot vele van zijn voorgangers - met afstand de meest benaderbare uit de recente geschiedenis en wordt niet voor niets de 'mediapaus' genoemd. Bovendien, zo redeneren Stijn en Jan-Willem, zouden de verkopers, rechtstreeks profiteren van deze kaskraker met de paus op de cover. Daar kon Franciscus toch moeilijk iets tegen hebben. Een andere leuke bijkomstigheid was dat het interview door straatkranten wereldwijd zou worden overgenomen. Want dat was eerder gebeurd met een interview met de Dalai Lama. De zegeningen zouden dus niet alleen tot Nederland beperkt blijven. Nooit geschoten, altijd mis, niet waar? En... het was raak!
Het interview
Dinsdag 27 oktober, om 11.00 uur is het zover. Met vier man, Stijn, Jan-Willem, Frank Dries, hoofdredacteur Straatnieuws, en straatverkoperMarcin de rol van interviewer, gaan ze erop af. "Ga zitten vrienden, fijn dat jullie er zijn", zegt Franciscus als hij binnen komt lopen. "Ik moet me verontschuldigen dat ik geen Nederlands spreek", zegt Franciscus. Het gesprek wordt in het Italiaans gevoerd. "Hoe is met u?" vraagt Fens als eerste. "Ik leef nog", zegt de paus met een grote grijns. Eeen Italiaanse krant had een week eerder nog met grote stelligheid beweerd dat de paus een hersentumor had. De paus maakt een kalme en vriendelijke indruk en maakt veelvudlig oogcontact met zijn gasten.
Ze praten veertig minuten, onder meer over zijn jeugd in Argentinië. Over hoe hij vroeger in Buenos Aires op straat voetbalde ('Ik had twee linkerbenen'). Over zijn inzet voor armen en vluchtelingen ('Jezus kwam ook als dakloze ter wereld'). Over het gevaar van een zekere moeheid bij zijn publiek als hij steeds maar weer over dat onderwerp begint: "Ik moet de waarheid blijven verkondigen en uitleggen hoe de dingen in elkaar zitten." Hier zit een man die zich verzoend heeft met het lot dat hem op 13 maart 2013 trof, maar wat hij als de wil van God ziet. Marc wil weten of de paus zich nog vrij voelt in het Vaticaan. "Het feit dat veel mensen mij hier bezoeken, zorgt ervoor dat de gouden kooi wat minder een kooi is." De paus praat langzaam en denkt goed na over wat hij zegt. En hij lacht veel. Als ze hem vragen of hij naar Nederland zou willen komen, bijvoorbeeld. "Ik zou het overwegen. En nu Nederland een Argentijnse koningin heeft, wie weet."
Naar Nederland?
En komt de paus naar Nederland? De bisschoppen zijn terughoudend om de paus een uitnodiging te sturen voor een bezoek. "Daarvoor moeten de nodige afwegingen worden gemaakt", laat de bisschoppenconferentie in een officiële reactie op het interview weten. En: "Van een formele uitnodiging is momenteel echter geen sprake. Of dat er in de toekomst van gaat komen is op dit moment niet te zeggen."
Een pausbezoek aan een land verloopt altijd via de bisschoppen. Twee jaar geleden ontstond er ophef toen bekend werd dat aartsbisschop Wim Eijk
een uitnodiging aan de paus voor een bezoek aan Nederland blokkeerde. Jos Punt,
de bisschop van Haarlem-Amsterdam, stelde toen voor om de paus naar Nederland te halen. Het draaiboek had hij al klaar. Daarover sprak Eijk toen zijn veto uit. Hij was bang voor een gebrek aan animo voor de paus bij het Nederlandse publiek. Aartsbisschop Eijk wil nu niet meer ingaan op deze kwestie, zegt zijn woordvoerder. De kardinaal laat het bij een tekst op de website van de bisschoppenconferentie: "Het is goed om te horen dat die deur voor paus Franciscus niet gesloten is, maar dat wisten we feitelijk al. Van onze kant is en blijft paus Franciscus welkom, mocht het wel een keer in alle agenda's passen."
Duiding uitspraak
Komende dinsdag komen de bisschoppen bij elkaar voor hun maandelijkse vergadering. De kans dat de kwestie dinsdag ter sprake is hoogst twijfelachtig, zegt algemeen secretarisErik Fennisvan het bisdom Haarlem-Amsterdam. "Bisschop Punt is blij verrast. Maar stelt ook vast dat het geen formele uitspraak is van de paus. Hij kon moeilijk nee zeggen op deze vraag."Sipke Draisma,de woordvoerder van bisschopGerard de Kortevan Groningen-Leeuwarden, noemt de uitspraken van de paus vaag. Volgens hem kijkt De Korte niet op van de uitspraken van de paus. "Het kan van alles betekenen. Hij zegt geen nee en geen ja."
Voor Fens en vrienden maakt het antwoord op deze vraag vooralsnog weinig uit. Hun missie is meer dan geslaagd en kan zo de annalen in.