Na vijf jaar verscholen te zijn geweest achter steigerdoek komt de Dom dit jaar uit de steigers en krijgt Utrecht haar icoon terug. De restauratie wordt (volgens planning) aan het einde van de zomer afgerond. Dat wordt het hele jaar door feestelijk gevierd. Onder de noemer ‘De Dom pakt uit!’ organiseert Utrecht Marketing een reeks aan activiteiten, waar alle Utrechters aan kunnen deelnemen. Daarnaast organiseert de gemeente Utrecht op 9 november – op Sint Maarten, het feest van het licht – een opleveringsmoment, waarbij de nieuwe verlichting van de Domtoren met kleur en speciale effecten wordt onthuld.
Dennis de Vries, wethouder Vastgoed: “Iedere Utrechter houdt van de Dom. Als je het topje van de Dom ziet, weet je dat je thuis bent. Het is de ziel, het symbool van onze stad, dat wat alle Utrechters met elkaar verbindt. Daarom hebben we er ook voor gekozen om de oplevering van de Domtoren te vieren tijdens het feest van ‘onze’ Sint Maarten; het feest van het delen en het feest van het licht.”
Voordat het zover is staan er bijzondere activiteiten op het programma. Zo kan er gedineerd worden in de Michaelskapel, opent een pop-uptatoeagestudio de deuren om speciale torentattoos te zetten en wordt tijdens een traploopwedstrijd een poging gedaan het record van 2.21 minuten uit 2016 te verbreken. Verder verandert de Michaelskapel in een bioscoop en organiseert Koos Marsman de Grote Domtorenkwis. Daarnaast wordt aangesloten bij bestaande evenementen als de Stadsdag en Open Monumentendag. Ook ontwikkelt Utrecht Marketing een educatief programma, waarmee alle 33.000 Utrechtse basisschoolleerlingen actief worden betrokken bij de viering. Een volledig overzicht van de activiteiten is te vinden op domtoren.nl.
‘’Net als elke Utrechter kijk ik reikhalzend uit naar het moment dat het icoon van stad weer van top tot teen te bewonderen is’’, aldus Cor Jansen, directeur-bestuurder van Utrecht Marketing. ‘’Dit moment moet gevierd worden en dat doen we de komende maanden dan ook voor én met de stad, met een uitgebreid en feestelijk ‘De Dom pakt uit!-programma’. Want de Domtoren is van iedereen!’’
Vier de Dom
De oplevering van de Dom vindt plaats op 9 november, gekoppeld aan de viering van Sint Maarten, de beschermheilige van de stad. De deelnemers van de parade krijgen een bijzondere ontvangst op het Domplein, samen met de vakmensen die de restauratie (mede) hebben mogelijk gemaakt en een groot aantal genodigde stadsbewoners. Het programma bestaat uit korte toespraken en vooral veel muziek, natuurlijk ook van stadsbeiaardier Malgosia Fiebig, en eindigt met de officiële oplevering: de onthulling van de nieuwe verlichting van de Domtoren met kleur en speciale effecten. Op dezelfde avond houdt de Stichting Utrechts eigenDom, die via bijdragen van de Utrechtse bevolking en het bedrijfsleven het overgrote deel van de financiering van die nieuwe verlichting mogelijk maakt, haar laatste fundraise diner in de Domkerk; doel daarvan is om geld op te halen voor het onderhoud van de verlichting.
Omdat het om veiligheidsredenen niet mogelijk is dat alle stadsbewoners aanwezig zijn bij de viering van het einde van de restauratie, wordt op dit moment gekeken hoe bewoners de viering ook vanuit huis (live) kunnen volgen.
“Meesterwerk van vakmanschap”
De restauratie duurde van 2019 tot en met 2024 en heeft ervoor gezorgd dat de Domtoren zonder groot onderhoud weer vijftig jaar mee kan. De toren is van top tot teen schoongemaakt. Bijna 10.000 stenen zijn stuk voor stuk bekeken, en bij iedere steen is beoordeeld of vervanging nodig was. Het moeilijkste restauratiewerk was nodig aan de lantaarn; daar zijn veel stenen en beeldhouwwerk uit de bouwtijd van de Domtoren, nu bijna 700 jaar geleden, aanwezig. Ook het glas-in-loodwerk in de Egmond- en Michaelskapel is schoongemaakt en bovendien een stuk kleurrijker dan het voor de restauratie was. Bij een eerdere restauratie maakte de architect de vensters bewust heel donker, door meerdere lagen glas over elkaar te plaatsen. Dat wordt nu weer teruggebracht naar één laag glas, zodat de verschillende kleuren zichtbaar worden en licht door de vensters kan schijnen.
In de komende maanden zakt de steiger – die bestond uit 55 kilometer aan steigerpijpen en ruim 40 kilometer aan planken, in totaal goed voor 440.000 kilo aan materiaal – verder. Dit voorjaar worden de wijzerplaten en wijzers teruggebracht in de toren. Het aanbrengen van de nieuwe verlichting is klaar zijn als de restauratie wordt afgerond, aan het einde van de zomer van 2024. Dan is ook de restauratie van de onderdoorgang gereed.
De Vries: “Veel kinderen en nieuwe Utrechters hebben de Dom nog nooit in vol ornaat gezien. Nu de restauratie bijna is voltooid, weten we zeker dat we ‘em ook de komende decennia in al z’n pracht kunnen blijven zien. De restauratie was – en is – echt een meesterwerk van vakmanschap. Een topteam van beeldhouders, steenhouders, schilders en andere experts heeft in de afgelopen vijf jaar, door weer en wind, keihard aan het herstel van de toren gewerkt. Echte Utrechtse helden! Ik zal aan ze denken als ik ín de Dom een tattoo ván de Dom laat zetten!”
Van Dom tot steengoed
Het laatste jaar van de restauratie luidt ook het laatste jaar in van het project ‘Van Dom tot steengoed’ in. Doel van dit project is het restmateriaal dat vrijkomt tijdens de restauratie voor de stad te behouden en een duurzame bestemming te geven, en geld op te halen voor de verlichting van de Domtoren. Hiervoor hebben de Stichting Utrechts eigenDom, Brokkenmákers, de gemeente Utrecht en Utrecht Marketing de krachten gebundeld. Zie voor meer informatie vandomtotsteengoed.nl.
Rondleidingen
Naast alle activiteiten die worden georganiseerd, is en blijft de Domtoren het gehele jaar geopend voor rondleidingen. Dagelijks kunnen bezoekers de 465 treden naar de top beklimmen. Onderweg naar boven vertelt de gids meer over de geschiedenis en restauratie. Via domtoren.nl en in de Winkel van Utrecht op Domplein 9 kunnen tickets worden gekocht voor de rondleidingen, voor de Domplein Highlights Tour en speciale kinderrondleidingen.
Partners
De viering van het einde van de restauratie komt voort uit een samenwerking tussen de Gemeente Utrecht, Utrecht Marketing (exploitant van de Domtoren), Sharing Art Society (organisator Sint Maarten Viering) en Stichting Utrechts eigenDom, die verschillende activiteiten organiseert voor de financiering van de verlichting van de Dom. Zo heeft de stichting samen met FC Utrecht een actie in voorbereiding, waarvan de opbrengt eveneens naar de nieuwe aanlichting gaat.
