Utrecht telde in 2016 meer huishoudens met een laag inkomen dan in 2012, maar de groei vlakt wel af. Dat blijkt uit de Armoedemonitor 2017. Zo’n 25.200 huishoudens (18 procent) hadden in 2016 een inkomen tot 125 procent van het wettelijk sociaal minimum (WSM). Vier jaar eerder waren dat er nog 23.900. De toename komt volledig door de groei van het aantal huishoudens met een inkomen op bijstandsniveau en zit vooral bij huishoudens die langdurig een laag inkomen hebben. 9.900 kinderen groeien op in een gezin met een inkomen tot 125 procent van het WSM. Daarvan is vooral het aantal kinderen in huishouders met een inkomen op bijstandsniveau gestegen. 70 procent van de kinderen die opgroeit in een gezin met een laag inkomen, heeft een niet-westerse achtergrond. Van de vier grote steden heeft Utrecht het laagste aandeel huishoudens met een laag inkomen.
De armoedemonitor geeft inzicht in de ontwikkeling van armoede en schuldenproblematiek in de stad, de omvang en kenmerken van de doelgroep en het gebruik en bereik van de armoederegelingen en de schuldhulpverlening. Met de armoedeaanpak streven we ernaar dat iedere Utrechter, ondanks een laag inkomen, mee kan doen in de maatschappij. De resultaten van de armoedemonitor geven geen aanleiding om de inzet binnen de Utrechtse armoedeaanpak, waaronder armoederegelingen zelf, aan te passen.
Het bereik van de armoederegelingen is hoog, maar er valt wel winst te behalen in het bereiken van de doelgroep. Daarom wordt de voorlichting verbeterd zodat deze mensen nog beter worden bereikt. De uitgebreide voorlichtingscampagne voor de collectieve zorgverzekering van de gemeente voor mensen met een laag inkomen, de U-polis, is hiervan een voorbeeld. Met spreekuren in de wijken, flyers, posters, speciale brieven, een ambassadeur, filmpjes via U in de wijk, inzet van sociale media en flyers, posters en voorlichtingsfilmpjes op schermen in de wachtkamers van huisartsen en gezondheidscentra. Ook rond de U-pas is de voorlichting sterk verbeterd met onder andere een fysieke U-pasbalie in het Stadskantoor, een nieuwe website, vereenvoudiging van het aanvragen (formulier en digitaal) en een folder met het aanbod. Daarnaast gaat het U-pasbureau in november en december de wijk in om voorlichting te geven over de U-pas.
Opvallend zijn de uitkomsten rond schulden. Schulden hebben is ‘armoede in het kwadraat’. Veel mensen komen er zelf niet meer uit, schulden veroorzaken veel stress en belemmeren mensen om verder te komen in het leven. Ook kinderen ervaren veel stress wanneer zij opgroeien in een gezin met financiële problemen. Naar schatting hebben 14.000 tot 35.000 huishoudens in Utrecht schulden.
Afgelopen jaren is al fors ingezet op aanpak van schulden, onder andere met initiatieven en projecten als vroegsignalering van betalingsachterstanden, hulp bij levensgebeurtenissen, de kanteling van de schulddienstverlening (toegang bij de buurtteams in de wijk en specialistische kennis werk en inkomen direct aan tafel) en opzet van het fonds voor jongeren met problematische schulden. We zien dat het aantal mensen dat gebruik maakt van de schulddienstverlening toeneemt en ook dat de complexiteit van de problematiek toeneemt. De aanpak van schulden blijft daarom prioriteit hebben. De cijfers geven voldoende urgentie om de aanpak van schulden de komende tijd samen met partners in de stad verder te verstevigen en te versnellen. Zie ook de volledige Armoedemonitor 2017.
