In de afgelopen honderd jaar verdween 60% van de natuurlijke elementen, zoals heggen en knotwilgen, uit het Utrechtse landschap. Om dit te veranderen starten Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en Landschap Erfgoed Utrecht (LEU) een campagne. Alle grondeigenaren – van particulieren en agrariërs tot verenigingen – worden opgeroepen nieuwe heggen, bosjes en bomen aan te leggen.
Natuurlijke elementen zijn onderdelen van het landschap, denk aan houtsingels, knotbomen, natuurvriendelijke oevers en heggen. Ze verbinden gebieden en vergroten het leefgebied van allerlei planten en dieren. Maar liefst 60 procent van deze elementen is de afgelopen 100 jaar verdwenen, omdat ze hun oorspronkelijke functie verloren of omdat ze in de weg stonden.
Het Kennisnetwerk Kleine Landschapselementen, gestart door Landschap Erfgoed Utrecht (LEU) en Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU), roept grondeigenaren op om mee te doen. Met de campagne ‘Van grond naar landschap’ vragen de organisaties aandacht voor het belang van natuurlijke elementen voor het behoud van de Utrechtse landschappen.
Grondeigenaren krijgen inspiratie, concrete adviezen en ondersteuning om zelf natuurlijke elementen aan te leggen en te beheren. Dit gebeurt via video’s, een informatieve webinar en een bomen uitdeelactie.
Van video tot webinar
Utrecht kent verschillende landschappen, elk met een eigen karakter en verhaal, waarin natuurlijke elementen een belangrijke rol spelen. In drie video’s worden deze landschappen uitgelicht via de verhalen van grondeigenaren die laten zien hoe houtwallen, heggen en andere elementen het landschap vormgeven.
Zo vertelt boer Felix in het Rivierengebied: "We wilden een haag creëren tussen ons perceel en dat van de buren. Zo helpen we de natuur en biodiversiteit actief vooruit – en het past perfect bij ons erf."
Om grondeigenaren verder te ondersteunen, organiseren NMU en LEU op dinsdag 12 november 2025 het webinar ‘Van grond naar landschap’, waarin praktische handvatten worden geboden om natuurlijke elementen aan te leggen en te beheren. Ook subsidies en regelingen komen aan bod.
Gratis boompakketten
Na het webinar kunnen grondeigenaren direct aan de slag. In januari 2026 ontvangen zij tijdens de uitdeelactie gratis boompakketten om hun erf en land te vergroenen en het Utrechtse landschap te versterken. Aanmelden en meer informatie over de campagne is te vinden op de webpagina: https://kleinelandschapselementen.nl/
Kennisnetwerk Kleine Landschapselementen
De Natuur en Milieufederatie Utrecht en Landschap Erfgoed Utrecht zetten zich via het Kennisnetwerk Kleine Landschapselementen in voor het behoud en herstel van natuurlijke elementen. De webinars en sessies worden aangeboden dankzij bijdragen van de provincie Utrecht, het Cultuurfonds, Waterschap Amstel Gooi en Vecht, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en Waterschap Vallei en Veluwe.