Het PFAS Living Lab van de Universiteit Utrecht heeft een subsidie van 2,45 miljoen ontvangen van het Ministerie van Infrastructuur en Water. Daarmee gaan onderzoekers een met PFAS verontreinigd veld op de Universiteit Utrecht en andere locaties onderzoeken. Wereldwijd zijn grote stukken land verontreinigd met PFAS. In plaats van de klassieke “dig and dump” methode, wil de universiteit de mogelijkheden van duurzame sanering verkennen.
Samen met gemeente Utrecht diende de universiteit een aanvraag in om duurzame methodes, om PFAS te verwijderen en te vernietigen, te onderzoeken. Eventuele nieuwe, duurzame saneringsmethodes zouden wereldwijd een grote impact kunnen hebben op de aanpak van deze ‘forever chemicals’.
De Universiteit Utrecht gebruikt haar eigen campus als een ‘living lab’, oftewel een proeftuin voor duurzame ontwikkeling. In dit geval beslaat het living lab een met PFAS verontreinigd veld in het Utrecht Science Park. Onderzoekers en masterstudenten van verschillende onderzoeksgroepen en faculteiten onderzoeken samen de mogelijkheden van duurzame sanering van dit veld. Door transdisciplinaire samenwerking zijn ze beter in staat om complexe duurzaamheidsuitdagingen, zoals de problematiek rondom PFAS, aan te gaan.
Er is veel behoefte naar het duurzaam saneren van chemicaliën in de grond. De gemeente werkt daarom graag mee aan het onderzoek naar PFAS in Utrecht. Als bevoegd gezag zorgt de gemeente er ook voor dat er meer tijd is om de verontreiniging op te ruimen en het onderzoek daarmee mogelijk te maken. Het verontreinigde terrein, een voormalige brandblusoefenlocatie, biedt de ideale mogelijkheid om dit onderzoek uit te voeren. Deze grond is hier ook geschikt voor, omdat de Universiteit zelf eigenaar is van de grond en er geen plannen voor bouw of ontwikkeling zijn, zegt Eva Oosters wethouder Milieu & Emissieloos Vervoer in Utrecht.
Betrokken onderzoekers
PFAS verplaatst zich door alle milieucompartimenten en hoopt zich op in mens, plant en dier. Om problemen op te lossen is verbinding tussen verschillende onderzoek disciplines noodzakelijk, vertelt Johan van Leeuwen, onderzoeker en wetenschappelijk coördinator van het PFAS Living Lab bij de UU. Onderzoekers van de betrokken faculteiten benaderen het PFAS-probleem dan ook vanuit verschillende invalshoeken. Alraune Zech en Johan van Leeuwen, van de faculteit Geowetenschappen, werken aan technieken voor het verwijderen van PFAS uit bodem en water. George Kowalchuk, van de faculteit Bètawetenschappen, probeert micro-organismen te vinden die PFAS kunnen afbreken en evalueert welke het meest geschikt zijn om mee te experimenteren op de locatie van de UU. Vanuit het Copernicus Instituut onderzoekt Stefanie Lutz hoe PFAS zich in water verplaatst en onderzoekt mogelijke biologische afbraakmethoden voor PFAS. En Chiel Jonker, van de faculteit Diergeneeskunde, probeert PFAS uit water te verwijderen en de chemicaliën te vernietigen. Samen hopen ze een definitieve oplossing te vinden om PFAS uit onze omgeving te verwijderen.
De SPUK-regeling is beschikbaar gesteld aan alle gemeenten voor het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. Dankzij de SPUK financiering van het ministerie en een bijdrage van de UU, kunnen de gemeente, de universiteit en het IRAS bezig gaan met dit ambitieuze project.
Onderdeel van dit living lab: Onderzoekers en studenten van het Instituut voor Risicobeoordeling (IRAS), Geo-Hydrologie en Waterkwaliteitsbeheer en Biologie, het UU Facilitair Service Centrum en de Gemeente Utrecht. Dit living lab is tot stand gekomen in samenwerking met Utrecht University Living Labs (UULabs) en wordt ondersteund door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
