Couture, hoeden en accessoires in Centraal Museum

Op 9 mei 2024 opent de tentoonstelling MODE * CHAPEAU: Twee bijzondere privécollecties onthuld in het Centraal Museum in Utrecht. Van Jeanne Lanvin, Elsa Schiaparelli en Maria Monaci Gallenga tot Christian Dior en Paul Poiret: oogstrelende ontwerpen van deze bekende en deels vervlogen modehuizen zijn voor het eerst samen bij het Centraal Museum te zien in een unieke expositie.

Deze grotendeels verborgen gebleven schatten komen uit twee bijzondere privécollecties: Hans van Emmerik en wijlen Tiny Meihuizen-Wijker zijn beiden Utrechtse ‘collectioneurs’ (verzamelaars) met een imposante verzameling couture, hoeden en accessoires, onder meer uit de roaring twenties.

Ninke Bloemberg, conservator mode Centraal Museum: ‘Het verzamelen van mode is een kunst op zich: het samenstellen van een collectie vraagt tijd, kennis, passie, een goed oog en een beetje geluk. In MODE * CHAPEAU komen hoogtepunten uit twee privécollecties van topkwaliteit voor het eerst samen, aangevuld met bijzondere objecten uit onze eigen collectie en een digitale paservaring.’

Mode

Hans van Emmerik (1952) is ‘collectioneur’ van mode, accessoires en stoffen, gespecialiseerd in couture uit de periode 1900-1950. Hij bezit met ruim 300 kledingstukken de grootste privécollectie van Nederland op dit gebied. In MODE * CHAPEAU zijn meer dan zeventig jurken, mantels en objecten uit zijn zorgvuldig samengestelde collectie te zien.

De tentoonstelling toont avondjurken uit de wervelende jaren 20 en elegante japonnen uit de jaren 30. Er zijn topstukken van onder anderen Lanvin en Schiaparelli te zien, maar ook couture van minder bekende modehuizen. MODE * CHAPEAU toont tevens de verhalen van voornamelijk vrouwelijke makers die het grote publiek minder goed kent, zoals Maria Monaci Gallenga, Callot Soeurs, opgericht door vier zussen, en Jenny – in de vorige eeuw een van de meest toonaangevende Franse couturiers.

Daarnaast geeft de tentoonstelling aandacht aan de kunst van het verzamelen: Van Emmerik stelde zijn collectie samen uit nalatenschappen van chique dames, maar kocht ook veel modestukken op markten in Parijs of in antiekwinkels in Nederland. Een deel van zijn collectie was eerder te zien in het Centraal Museum in de tentoonstelling Crêpe en Kralen (1980) en in Couture (1999) in het Rijksmuseum.

Chapeau

Tiny Meihuizen-Wijker (1944-2014) is oprichter van het Nederlands Hoedenmuseum Gossip & Whispering in Utrecht, dat in 2009 is gesloten. Haar privécollectie beslaat ruim twaalfhonderd hoofddeksels: van geraffineerde pothoedjes uit de jaren 20 tot tulbanden van Dior en ontwerpen van Schiaparelli. In MODE * CHAPEAU zijn meer dan vijftig hoeden uit de verzameling van Meihuizen-Wijker te zien.

De meest opvallende exemplaren zijn haar hoedjes met bloemen en vogelveren – een ware rage aan het begin van de 20ste eeuw. Niet alleen de veren van kolibries, fazanten en paradijsvogels werden gebruikt: op enkele dameshoeden prijkten zelfs compleet opgezette vogels. In de jaren 50 en 60 bestaan sommige hoeden bijna geheel uit bloemen. Een zeer arbeidsintensieve klus: de meeste bloemen werden met de hand in elkaar gezet en zijn bijna niet van echt te onderscheidend.

Mode Centraal

Speciaal voor MODE * CHAPEAU is een kleine selectie gemaakt uit de eigen museale modecollectie, onder andere van Junya Watanabe en Rushemy Botter en Lisi Herrebrugh voor Nina Ricci.

Get your Head in History

Als onderdeel van MODE * CHAPEAU kunnen bezoekers zelf 3D gescande hoeden uit verschillende tijdsperiodes passen. In samenwerking met Europeana Fashion en Modemuze is een digitale passpiegel ontwikkeld waarmee je de hoeden niet alleen in het museum kunt ‘passen’ - ze zijn ook te openen met je eigen telefoon via social media.

De Verdieping

Op de tweede etage van het Collectiegebouw presenteert het Centraal Museum De Verdieping, waarvoor het museum kunstenaars, vormgevers en verzamelaars heeft uitgenodigd om hun eigen werk te presenteren in relatie tot hun keuze uit de museumcollectie. MODE * CHAPEAU is de tweede tentoonstelling in deze reeks. In oktober 2024 volgt de solotentoonstelling van Anna Aagaard Jensen.

Collectie Centraal

Sinds december 2023 is er voor het eerst in bijna vijftig jaar weer een permanente plek voor mode in de collectiepresentatie van het Centraal Museum – uniek in Nederland. De route van de vaste collectieopstelling begint in de middeleeuwen en eindigt in het heden, waarbij elke zaal verbonden is aan een thema. Verspreid over de zalen is mode te zien uit verschillende tijdsperiodes en in verschillende stijlen: van Klavers van Engelen, Iris van Herpen en Viktor&Rolf, tot Duran Lantink, Das Leben am Haverkamp en No Limits Art Castle! In de modezaal DRESSCODE is ook een digitale catwalk van Studio PMS te zien. Vanaf juni zullen er bovendien spectaculaire nieuwe aanwinsten getoond worden.

MODE * CHAPEAU is van 9 mei tot en met 29 september 2024 te zien op De Verdieping in het Centraal Museum in Utrecht. De tentoonstelling is vormgegeven door Tatyana van Walsum.