Als je nieuwe broertje of zusje toch niet komt, hoe wordt hij of zij dan een sterretje? Daarover gaat het prentenboek Sterrenstof. Het is speciaal voor jonge kinderen gemaakt door Robert (tekst) en zijn zus Monique Lentelink (illustraties). Robert en zijn vrouw Nusa maakten mee hoe het is als je afscheid neemt van je baby en dit wilt uitleggen aan je dochter van vier. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan Titia Brouwer, gespecialiseerd maatschappelijk werker van het UMC Utrecht.
Een kindje dat er niet komt: het blijft altijd deel van het leven van ouders, broers en zussen. Titia Brouwer, gespecialiseerd maatschappelijk werker bij de afdeling Genetica van het UMC Utrecht, heeft het meermalen zien gebeuren. “Oma telt de baby mee als kleinkind, sommige gezinnen steken nog iedere dag een kaarsje voor het kindje aan”, vertelt ze. Titia begeleidt ouders in soortgelijke situaties als in het prentenboek. “Het is heel indrukwekkend wat kinderen die er maar zo kort werkelijk zijn, minder dan 24 weken, hun ouders in die korte tijd leren en brengen, en hoe groot hun waarde is.” Titia begeleidde ook Robert en Nusa, voor hen reden om haar het eerste exemplaar van Sterrenstof te overhandigen in de bibliotheek van Deventer, hun woonplaats.
Het was in 2015 dat Robert en Nusa in het Wilhelmina Kinderziekenhuis de ongunstige boodschap kregen die uiteindelijk tot het afscheid van hun kindje leidde. “De eerste zorgen ontstonden bij de echo: het baby’tje bleek een gespleten verhemelte te hebben, de ontwikkeling van de hersenen was niet goed en de aanleg van het hart niet in orde. De kans dat het kindje zou overleven, was erg klein”, vertelt Titia. “De ouders hebben zich toen afgevraagd wat het voor dit kindje en hun dochter van vier zou betekenen als het baby’tje zou komen. Daar hebben ze lang over gedaan en veel verdriet en zorgen over gehad.”
Een kind verliezen bij een gewenste zwangerschap is heel ingewikkeld. Dat is van tevoren nauwelijks te bedenken. Het is een litteken voor de rest van je leven, weet Titia. “Als je het aanraakt, doet het pijn, ook na vele jaren. Deze kinderen zijn af en toe onzichtbaar, maar ze reizen altijd met de ouders mee. Een kind dat in je lichaam groeit, is een deel van je leven.”
Robert en Nusa willen hun dochter Lize (4 jaar), open en eerlijk vertellen wat er aan de hand is met het broertje dat zou komen. Maar hoe doe je dat? Titia Brouwer ondersteunt hen. “Zeggen dat het kindje niet goed gebouwd is, dat is eerlijk. Dus niet zeggen dat het altijd blijft slapen, want dan durft zo’n zusje of broertje niet meer naar bed – dan zou je zomaar dood kunnen gaan. Ook zeggen dat de baby ‘ziek is’, is niet aan te raden. Een peuter denkt dan: ‘als ik ziek word, ga ik ook dood.” Met begeleiding van Titia vinden de ouders hun weg.
De verhalen die zij hun dochter Lize vertellen, heeft Robert nu in korte verzen verwoord in een prentenboek. Dat loopt van ‘hoi, we krijgen een broertje of zusje’ tot het verdriet dat het niet goed gaat met de baby. Inhoudelijk is het boek soms heel ontroerend, soms praktisch – zoals peuters kunnen zijn.
De titel, Sterrenstof, staat voor de as van het babybroertje. “In de weken naar de bevalling legden we Lize uit dat haar broertje een sterretje wordt: zacht, lief en altijd aanwezig, soms zichtbaar en soms niet”, vertelt Robert. “‘Maar hoe wordt hij dan een sterretje?’, vraagt Lize op een zaterdagochtend bij ons in het grote bed. Mijn adem stokte even. Hoe ga ik dit in hemelsnaam uitleggen? En dan schiet het me te binnen: ‘Als je broertje is geboren, gaan we samen naar de sterrenfabriek’, zeg ik. Lize hangt aan mijn lippen.” In de jaren na de crematie van het baby’tje, komt Roberts verhaal regelmatig ter sprake als het gaat om hoe het gezin de heftige gebeurtenis heeft gedeeld. Hij besluit er samen met zijn zus een prentenboek van te maken. Robert: “Sterrenstof is er voor iedereen die kan of wil bijdragen aan een mooie en goede verwerking na het overlijden van een broertje of zusje. Voor alle vaders en moeders, opa’s en oma’s, ooms en tantes, meesters en juffen die het willen gebruiken om een kind uit te leggen hoe een sterretje ‘geboren’ wordt.”
