Utrecht 60 jaar terug: Tolsteegse bejaarden leren jeu de boules

De bewoners van Utrechts gemeentelijk bejaardencentrum Tolsteeg gaan jeu de boules spelen. Wat preciezer gezegd: ze gaan petanque spelen - want zo heet hun speciale vorm van het verzamelbegrip jeu de boules. Dat meldt het Utrechtsch Nieuwsblad op vrijdag 3 september 1965.

En nog wat preciezer gezegd: ze hebben al petanque gespeeld: donderdagmiddag, onder enthousiaste leiding van vier geoefende spelers uit een bejaardencentrum in Den Haag. 'Een aardig spel', was het Utrechtse commentaar. 'Maar 't moest er niet zo bij regenen.'

De regen bedierf de eerste Utrechtse jeu de boules-pret wel een beetje. Het weerbericht had er zo betrouwbaar uitgezien; de lucht ook, en de heer W. Boer was met twee heren en één dame plus het nodige ballenmateriaal donderdagochtend vol moed in Den Haag op weg gegaan om een aantal Utrechtse bejaarden even enthousiast te maken voor jeu de boules als ze zelf zijn.

Maar toen na de middagmaaltijd de introductiebijeenkomst begon, kon de heer Boer de theoretische uiteenzettingen in de eetzaal niet zo lang rekken dat de jeu de boules-baan in het gazon voor het huis droog kwam te liggen: het regende en het bleef regenen.

Als oud-inspecteur lichamelijke opvoeding in Den Haag ziet de heer Boer juist voor bejaarden jeu de boules niet als een spel dat alleen om het spel gespeeld wordt: er zit een heel stuk revalidatie in. Als men zijn huishouden opbreekt en zich onder de goede zorgen van een bejaardencentrum stelt dreigt het gevaar van vereenzaming, zei hij. Een dergelijk spel helpt de mensen zo lang mogelijk in de gemeenschap te blijven. Bovendien: er is niets slechters dan zitten voor bejaarden; in beweging blijven is de boodschap.

In het Haagse bejaardencentrum waar veertig, vijftig bewoners geregeld meedoen - waarvan sommigen in ziekenwagens of op krukken - was 't commentaar van de dokter: Prachtig! Doorgaan! De mensen vergeten zo dat ze oud en gehandicapt zijn.

Op de baan - 'een schitterende baan bij een prachtig bejaardenpaleis', vonden de enthousiaste Hagenaars - demonstreerden de Haagse petanquespelers de geheimen van de cochonnette (het kleine balletje), leerden ze de Utrechters de zware ballen met een sierlijke halve diepe beenbuiging - 'en met de knokkels omhoog' - weggooien en lieten ze zien hoe er gemeten en geteld moet worden.

Heel wat mannelijke en vrouwelijke bewoners van Tolsteeg lieten zich natregenen om het allemaal goed te kunnen volgen en wie weet: het zal nog wel even duren voor in Utrecht pentaque verboden wordt zoals in de middeleeuwen in Parijs gebeurd moet zijn omdat de mensen niet meer de kerken ingingen, maar de mogelijkheid van een plezierige bejaarden-jeu de boules zit er stellig in.

De bewoners van bejaardencentrum Tolsteeg moesten het allemaal nog eens laten bezinken. Maar de eerste ballen zijn al gekocht: ze kunnen beginnen. Als de regen nog eens ophoudt tenminste.