Utrecht 60 jaar terug: rellen tussen sjorsklanten en vetkuivers

'Ze hebben ons uitgedaagd, de vetkuivers, en we hebben dat niet op ons laten zitten.' Daarom is woensdagavond iedereen die zich respecteert als Mod of Sjorsklant naar het Herderplein in Utrecht gekomen om de vetkuivers te laten zien dat ze hen lustten. Met brommers, fietsen, motoren, te voet, ja zelfs in auto's kwamen ze uit alle delen van de stad naar Oog in Al toe. Dat meldt het Utrechtsch Nieuwsblad op vrijdag 28 mei 1965.

Ook in Hilversum en Amsterdam was het gerucht van de op handen zijnde veldslag doorgedrongen. Met brommers of liftend waren ze voor het gevecht naar Utrecht gekomen. zo groeide het aantal op een relletje beluste jongens en meisjes in korte tijd aan tot enkele honderden.

Er is niets gebeurd. De vetkuivers zijn wel even komen kijken. Maar omdat zij met zeven man het moesten opnemen tegen een grote overmacht hebben zij eieren voor hun geld gekozen en zijn weggegaan.

Dat is nu typisch vetkuivers, zei een meisje, dat zichzelf tot de Mods rekende. Die jongens proberen er met hun naar voren gekamde haardossen zo stoer mogelijk uit te zien, maar van binnen zijn ze leeg. Het zijn nozems, voegde het misschien 18-jarig meisje er vol afkeer aan toe.

Zij werken niet, zwerven maar wat rond en besteden geen aandacht aan hun kleren. Beatniks noemen we ze ook wel. Wie komt er nu met zeven man, als je een groep uitdaagt. Typisch vetkuiversmentaliteit…

Het meisje legde ook uit wat het verschil is tussen de Sjorsklanten en de Mods. De eersten zijn leerlingen van de middelbare scholen, de laatsten werken overdag. 'Wij besteden aandacht aan ons uiterlijk en verwaarlozen ons haar niet.'

Dat zij wat dit laatste betreft niet loog, bewezen 2 jongens die bezig waren elkaars haar in fatsoen te brengen. De op de schouders hangende lokken deden zeker niet onder voor het kapsel van het meisje.

Toen de vetkuivers waren afgedropen was het eigenlijk afgelopen met het feest. Men bleef in groepjes staan praten op de rijweg en het trottoir van het Herderplein, reed met veel geraas van uitlaat wat heen en weer op de brommer en wachtte af wat verder zou gebeuren.

Onderwijl maakte men luid kenbaar dat men de vetkuivers helemaal niet mocht. 'Zij drinken op feestjes alleen maar cola.' Wij drinken bier, liet iemand er vol bravoure op volgen. Zij houden niet van feestjes met pit zoals wij…

De omwonenden, die zich ergerden aan het gehand van de jongelui en het lawaai dat zij produceerde kregen omstreeks half acht rust toen plotseling één het sein gaf naar de Rijnbaan te gaan.

Daar hebben de naar schatting tweehonderd Mods en Sjorsklanten toch nog iets gekregen wat op een rel leek.

Nauwelijks stonden zij voor de ingang van het winkelcentrum of de politie arriveerde. Eerst probeerden de agenten de jongelui rustig te overreden de rijbaan vrij te maken. Toen dat niet vlug genoeg ging werd assistentie gevraagd van de motor met zijspan.

Daarmee werd onder luid gefluit en hoongelach van de jongelui spoedig ruim baan gemaakt. Enkele bromfietsen en fietsen van jongelui die niet vlug genoeg het trottoir opgingen werden daarbij beschadigd. Een half uur is het onrustig gebleven op de Van Heuven Goedhartlaan, die Marshallaan en de Rooselveltlaan. Toen verliep het 'feest'.

Mochten er pluimen uitgedeeld moeten worden, dan verdienden de beide politiemannen het die dienst deden op het Herderplein, waar het orgel van Stadsontspanning De Lange Ravioli voor een groot aantal geïnteresseerden zijn vrolijke klanken liet horen.

De beide agenten zagen zich daar plotseling geconfronteerd met de grote groep meisjes en jongens. Zij werden er niet door geïntimideerd. Zij maakten een praatje met hen en overreedden degenen die het al te bont maakten zich wat te matigen.

Waarschijnlijk is dat er de oorzaak van geweest dat het in Oog in Al veel rustiger is gebleven dan op het Kanaleneiland, waar de politie met meer kracht te werk ging.

Donderdagavond zijn de jongelui weer bij elkaar gekomen, wel niet in zo'n aantal als de avond tevoren maar toch met enkele tientallen. Weer was het Herdersplein de plaats van samenkomst. Men heeft waarschijnlijk voorkeur voor dit plein, want vaak zijn daar groepen opgeschoten jongens en meisjes met brommers te zien.

Anders dan woensdagavond liep het nu de spuigaten uit. Het werd een knokpartij, waarbij fietskettingen als wapen werden gebruikt. De politie heeft de groep uit elkaar gejaagd en vier van de ergste belhamels met hun brommers meegenomen naar het hoofdbureau van politie. Daar hebben zij de nacht mogen doorbrengen.