Jaarringen onthullen bouwtijd huis van Evert Foeck

De jaarringen van het hout uit een oude balk van het huis dat achter de Domkerk staat hebben de bouwtijd onthuld. Dat is te lezen in een artikel van Daan Schaars en Gabri van Tussenbroek in het tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van het minsterie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

De voorgevel van het huis is aangebracht in 1776 in opdracht van Dionisius Pauw, voormalig schepen van Batavia, die het pand na zijn terugkeer naar Nederland kocht. Bij de verbouwing voegde Pauw twee huizen tot één geheel samen. In 1867 werd het huis als koninklijk postkantoor gebruikt en na 1924 deed het dienst als onderkomen van de Coöperatieve Apothekers Groothandel en als Architectuurcentrum Aorta.

Dat er in het achterhuis middeleeuwse eiken kapspanten bewaard waren, was in de jaren zestig van de twintigste eeuw al vastgesteld. Maar nooit was duidelijk geworden hoe oud die constructie van het dak precies was.

Door het hout te onderzoeken kan worden vastgesteld wanneer de bomen zijn gekapt en waar het bos stond. Analyse van de houtmonsters maakte duidelijk dat het eikenhout van de spanten uit het westen van Duitsland en uit de buurt van Zwolle kwam. De eiken zijn in 1389 omgehakt en dat betekent dat het huis in 1390 of 1391 moet zijn gebouwd.

Achter de hardstenen gevel uit 1776 blijkt dus een zogenoemd claustraal huis te staan. Dat is een huis dat binnen een kerkelijke immuniteit in de stad stond.

Binnen dit afgebakende gebied woonden kanunniken. Deze vooraanstaande geestelijken droegen zorg voor de kerk waartoe ze behoorden. De twee huizen achter de Domkerk behoorden tot de immuniteit van Oudmunster, met niet de Domkerk, maar de Salvatorkerk als middelpunt.

Uit archiefbronnen blijkt dat er al rond 1350 een huis op deze plek stond. De geestelijke Evert Foeck erfde het in 1383. Nadat Foeck tien jaar deel van het Domkapittel had uitgemaakt was hij deken van het kapittel van Oudmunster geworden. Hij had in Orléans gestudeerd, waar hij een graad in wereldlijk recht had gehaald. En vermoedelijk in Parijs had hij een kerkelijke rechtenstudie gedaan. Foeck moet als een van de breedst en best opgeleide juristen in de Noordelijke Nederlanden worden beschouwd.

Hij adviseerde de graaf van Holland en was de hoogste rechter op het gebied van kerkelijk recht in het bisdom Utrecht. Ook adviseerde hij het Utrechtse stadsbestuur in tal van zaken en was hij de grote motor achter ingrijpende verbouwingen aan de Salvatorkerk. Wellicht dat deze werkzaamheden Foeck hebben geïnspireerd tot de verbouwing van zijn eigen huis in 1390.