UTRECHT – De Vereniging voor Bestuurskunde organiseert donderdag 17 september aanstaande in het Provinciehuis in Utrecht het Festival der Bestuurskunde. Het onderwerp: disruptieve innovaties en de implicaties daarvan voor het openbaar bestuur. Sprekers zijn onder andere Hans Schnitzler, filosoof, publicist en voormalig columnist voor de Volkskrant, en Gideon ShminShon, manager van het Centre for Innovation van de Universiteit Leiden.
De kennispositie en organisatiemogelijkheden van burgers zijn het afgelopen decennium enorm versterkt. Sommigen spreken zelfs van een nieuw soort groeps- en menigtemacht. Burgers kunnen individueel, in realtime met elkaar en met bedrijven en instituties communiceren – individueel en collectief. Dat leidt tot initiatieven als Uber in de taxibranche, AirBnB in de hotelbusiness, Spotify en E-books voor de cd- en boekenwinkel en Zelfverkoop en Funda in de makelaardij.
Impact op overheid
Maar de ontwikkelingen gaan verder. Wat als Zora de zorgrobot thuishulp wordt? Wat doet het met een stad wanneer internet en big data worden ingezet om veiligheid en een prettig bestaan te bevorderen? Wat wordt de impact van zelfrijdende auto’s? En bovenal: wat wordt dan nog de rol van de overheid? Deze ontwrichtende innovaties zorgen ook voor ontwrichting en druk op het aanpassingsvermogen van het openbaar bestuur. Rollen en verantwoordelijkheden verschuiven. Er ontstaan nieuwe vormen van voice en exit. Doe-het-zelf ambities van burgers worden gevoed en mogelijk gemaakt. Klassieke overheidssturing, zoals planning, vergunningen, of regels, schiet in veel gevallen tekort. Er worden nieuwe eisen aan overheden gesteld: wendbaarheid, responsiviteit, partnerschap, bescheidenheid.
Voor- en nadelen
Het Festival der Bestuurskunde 2015 is gewijd aan disruptieve innovaties en de implicaties daarvan voor het openbaar bestuur. Het verkent de positieve kanten van de ontwikkelingen, zoals de voorbeelden van een toenemende kracht van burgers. Zij kunnen beter organiseren, sneller leren en onderlinge solidariteit vorm geven met behulp van de digitale platforms. Een heel groot deel van de nieuwe democratische agenda van de overheid, zoals G1000 panels, referenda, peilingen, burgerinitiatieven richting parlement (zoals Ons Geld.Nu), is niet denkbaar zonder het massale bereik en gebruik door de burger zelf van deze communicatietechnologie. Denk ook aan de inschakeling van de burger bij veiligheid in de buurt, zoals Burgernet en Amber Alert, de opkomst van e-health en het streven naar smart cities.
Het festival behandelt ook de schaduwzijden van disruptieve technologie en nieuwe burgermacht: digitale verruwing en pesterij, grenzeloos groepsegoïsme, high-tech crime, transnationale jihad. We zien ook een machteloze overheid die niet langer centraal kan plannen of de orde bewaken en zijn weg moet zoeken in deze nieuwe virtuele, radicaal horizontale netwerkomgevingen. Hoe om te gaan met deze disruptie, wetend dat ’the times are a changing’?
Zie voor meer informatie http://festival.bestuurskunde.nl
