Het Utrechts college presenteert vandaag haar nieuwe plannen voor samenwerking met Utrechters. Onder de vlag ‘Samen stad maken, Geen Utrecht zonder U’, wil het college de lokale democratie versterken en vernieuwen. Door Utrechters meer zeggenschap te geven over ontwikkelingen in hun wijk, buurt of straat. Dat vraagt een andere houding en gedrag van ambtenaren, college en raadsleden en nieuwe vormen van samenwerking. Daar hoort ook een kompas voor zeggenschap bij die door de gemeente als leidraad gaat dienen bij samenwerking. Het voorstel ligt nu ter besluitvorming bij de gemeenteraad.
“Lokale democratie moet meer zijn dan één keer in de vier jaar naar de stembus gaan. Het is niet makkelijk, er zullen altijd tegenstrijdige belangen zijn en kiezen blijft moeilijk. Het gesprek aan durven gaan en echt luisteren naar de ander, is iets waar niet alleen de gemeente een stap heeft te zetten. Het is iets dat alle Utrechters aan gaat”, zegt wethouder Eva Oosters.
Vertrouwen geven
Open en eerlijk, vertrouwen geven, werken aan duurzame relaties en inclusie en diversiteit. Met deze voorbeelden van de nieuwe leidende principes voor houding en gedrag wil het college stimuleren dat ambtenaren meer het stadskantoor uit gaan en het gesprek aangaan voordat er een oplossing of een plan ligt. De gemeente gaat extra moeite doen om meer verschillende Utrechters te horen en te begrijpen, zodat ook hun stem gehoord wordt. Daarvoor zijn ook nieuwe vormen van samenwerking nodig.
Kompas voor zeggenschap
Wat Utrechters zelf kunnen, doen ze zelf. Soms met steun en afspraken met de gemeente. Dit noemt de gemeente ‘overheidsparticipatie’. Deze samenwerkingsvorm uit het kompas voor zeggenschap gaat de gemeente meer inzetten. Het kompas vormt houvast voor de gemeente waarmee de mate van zeggenschap bepaald kan worden. Het kompas voor zeggenschap is ontwikkeld op basis van goede voorbeelden van samenwerking, zoals Stadsmakers, het wervenberaad, het Gezondheidspact en het stadsteam voor de tender van het Jaarbeurspleingebouw.
De gemeente ziet voor haarzelf een grotere rol in de afweging van verschillende belangen. Omdat niet iedereen mee kan en mee wil doen in een participatietraject, gaat de gemeente in deze situaties vaker kiezen voor ‘peilen’ en minder voor burgerparticipatie. Dit betekent dat de gemeente op allerlei verschillende manieren (online en offline) vragen stelt aan verschillende Utrechters om ook de mensen te horen die de gemeente nu niet makkelijk hoort. Daarbij gaat de gemeente meer stimuleren dat Utrechters ook met elkaar in gesprek gaan. Vervolgens is de gemeente aan zet om een besluit te nemen op basis van al deze verschillende belangen die door deze vorm beter in beeld komen.
Gemeente als betrouwbare partner
Bij het tot stand komen van deze plannen is input opgehaald bij veel verschillende Utrechters bijvoorbeeld bij sleutelpersonen, Young Minds en via straatinterviews. Utrechters geven aan dat onderling vertrouwen de basis van goede samenwerking is. Ook is het nodig om duidelijk te zijn over de mate van zeggenschap. Eerder onderzoek van de Utrechtse Rekenkamer heeft daar ook aandacht voor gevraagd. Het kompas voor zeggenschap is bedoeld als handvat voor een gesprek om samen met Utrechters te komen tot de best passende samenwerkingsvorm voor dat moment. Dat zorgt voor heldere verwachtingen over en weer en stimuleert de leidende principes voor houding en gedrag.
