UTRECHT – Na vijf eeuwen eindelijk rust voor Adrianus VI (1459-1523), de eerste en tevens laatste Nederlandse paus. Precies op de plek die hij verdient, in zijn geboortestad Utrecht op het Pausdam. Vanmiddag onthult burgemeester Jan van Zanen het drie meter hoge bronzen beeld van Adrianus, gemaakt door kunstenaar Anno Dijkstra in opdracht van het Prins Bernard Cultuurfonds.
door Cloewe Reijmes
De ogen geloken, de rug recht. De tekening in zijn gezicht en de stok doen vermoeden dat hij op leeftijd was. Maar op afstand tegen de achtergrond van het bakstenen exterieur van het 16e eeuwse Paushuize, komt de ‘gebronsde’ en in herdersmantel getooide paus Adrianus VI goed tot zijn recht. Dat vindt ook de man naast mij.
“Dat is een mooi beeld!”
“Ja, maar weet je ook wie hij is?”
“Nee,” zegt hij eerlijk.
Mede dankzij mijn kennismaking met Il Pape Olandese, een toneelstuk in de Geertekerk in 2007, kan ik hem vertellen dat Adriaan van Utrecht, zoals hij in Nederland bekend stond, een moeilijk pontificaat heeft gekend. Hij werd met tegenzin gekozen tot paus, en reeds bij zijn aantreden in 1522 met de nodige reserves ontvangen in het chauvinistische Rome. Niet veel later zou hij met dedain ‘de barbaar van het Noorden’ worden genoemd. Adrianus was een harde werker en van goede wil, vastberaden om de corruptie en andere misstanden aan het pauselijke hof aan te pakken. Dat werd hem niet in dank afgenomen door zijn frivoler ingestelde geloofsgenoten. Hij was ook star, en had geen begrip voor de moderne renaissance, waarin de mens centraal stond. Daar komt bij dat heeft hij de aanhang van Luther zwaar heeft onderschat. Maar ook in eigen land kon hij in de ogen van de protestanten weinig goed doen.
Uitlichten
“Dat is leuk om te weten”, zegt mijn buurman die zijn aanwezigheid verklaart met het werk dat hij voor de paus gaat verrichten. “Ik ben hier voor het uitlichten van het beeld. Ze (organisatie, red.) willen dat het beeld ook ’s avonds, als het donker is, goed te zien is. Eens kijken wat de mogelijkheden zijn.”
“Even een foto maken voor mijn collega,” zegt hij. Precies, daar kwam ook ik voor: het maken van een foto. Alleen ik ben klaar.
