In en rond Utrecht worden de komende tijd veel schoolgebouwen afgebroken, terwijl op andere plekken nieuwe scholen worden gebouwd. Het materiaal dat vrijkomt uit de sloop wordt beschouwd als afval. Voor de nieuwe scholen zijn juist weer veel grondstoffen nodig. Met het project ‘Old School New School’ kijkt Hogeschool Utrecht met studenten, architecten en ingenieurs hoe materialen en elementen uit oude scholen hergebruikt kunnen worden in nieuwe.
Onze grondstoffenvoorraad is eindig en toch worden nog steeds kostbare materialen afgedankt. In de bouw, bijvoorbeeld. “In de bouw is het materiaalgebruik grotendeels lineair”, zegt Kitty Vreeswijk, docent en onderzoeker bij Hogeschool Utrecht en projectleider van het onderzoek Old School, New School van het lectoraat Building Future Cities. “Voor de bouw van een school worden nieuwe materialen gebruikt, en bij de sloop ervan worden die afgedankt.” De bouwsector is daardoor een grootverbruiker van materialen en grondstoffen. “In dit project onderzoeken we hoe dat anders kan”, aldus Vreeswijk. “We kijken hoe we materialen herbruikbaar kunnen maken. Zo ontstaat een circulair model. Dat is veel duurzamer.”
Het idee voor het project ontstond begin 2017 in het samenwerkingsverband Cirkelstad. In de tien samenwerkende gemeenten in de regio Utrecht (U10) worden de komende tijd meerdere scholen gesloopt. In andere delen van de regio worden er juist nieuwe scholen gebouwd. “Dat levert bij elkaar enorme materiaalstromen op”, zegt Vreeswijk. Ingenieursbureau Boot, dat onder andere gespecialiseerd is in sloopmanagement, brengt in kaart welke materialen er vrijkomen bij de sloop van diverse scholen.
In de volgende fase is de tweede projectpartner leidend: architectenbureau Inbo, die ook tekende voor de verbouwingen van de HU-gebouwen aan de Padualaan. “De vraag is hoe gebruikte materialen zinvol en hoogwaardig ingezet kunnen worden bij de bouw van nieuwe schoolgebouwen. In februari houden we rond die vraag een hackathon met architecten en studenten.” De ideeën die uit die hackathon komen, worden door Inbo en studenten in Quest-groepen uitgewerkt tot een circulair paviljoen, dat onderdeel wordt van een circulair te bouwen school. Kitty Vreeswijk: “Dit circulaire paviljoen geeft leerlingen en de omgeving de kans om in de praktijk te zien hoe materiaal hergebruikt kan worden en hoe we duurzamer met onze materialen en scholen kunnen omgaan.”
Het project Old School, New School ontving een SIA KIEM VANG-subsidie. VANG staat voor Van Afval Naar Grondstof, en de subsidie is dan ook bedoeld om onderzoek te doen naar concrete initiatieven om de circulaire economie in de praktijk te brengen.
