In februari is René de Kam begonnen als nieuwe conservator Stadsgeschiedenis bij het Centraal Museum. Ideeën heeft hij genoeg. ‘Volgend jaar staat er een tentoonstelling over Kanaleneiland en Hoog Catharijne op het programma en daar is veel mee te doen!”
In 2016 heeft De Kam al kennis gemaakt met het Centraal Museum toen hij samen met zijn voorganger Renger de Bruin een grote overzichtstentoonstelling maakte over de Domtoren. ‘Renger vertelde toen dat hij weg zou gaan en ik dacht, zou dat iets voor mij zijn? Het lag in het verlengde van wat ik de afgelopen 17 jaar heb gedaan bij de gemeente Utrecht als coördinator publieksbereik Erfgoed. Alleen een museum is meer naar buiten gericht en dat trok mij wel aan.’
Bij het Centraal Museum vroegen ze iemand die bekend was met de geschiedenis van de stad, publicaties op zijn naam had staan en tentoonstellingen had gemaakt. De Kam: ‘Ik voldeed ruimschoots aan de eisen en had het idee dat ik wel een serieuze kans zou maken. Maar je weet nooit precies waar ze op selecteren.’
‘Wat me erg aantrok in de vacature was dat de functie inhoudelijk ingevuld werd. Onderzoek doen, collectie vormen, tentoonstellingen maken. De nieuwe directeur Bart Rutten wil de stadsgeschiedenis een belangrijke rol geven in het museum. Dat maakt de functie natuurlijk erg aantrekkelijk. Bovendien is een museum er vooral opgericht om het publiek te bereiken, om verhalen te vertellen. Dat vond ik ook mooi bij de tentoonstelling over de Domtoren. Daar kwamen maar liefst 50 duizend bezoekers op af! Bij Erfgoed is dat veel lastiger omdat we daar geen eigen tentoonstellingsruimte hebben. Bij de gemeente moest ik ook nog wel eens uitleggen wat mijn functie precies was, terwijl dat hier bij het Centraal Museum veel helderder is. Als conservator ben je hopelijk ook meer zichtbaar in de stad. Ik wil namelijk graag samenwerken met allerlei verschillende verenigingen en instellingen die bezig zijn met de Utrechtse geschiedenis. Ik blijf overigens nog een dag in de week bij Erfgoed van de gemeente werken. Een dergelijke samenwerking is erg belangrijk.’
Wat zijn je plannen bij het Centraal Museum?
‘Ik heb allereerst de taak om de collectie Stadsgeschiedenis te beheren. Dat is een hele mooie collectie, maar wat betreft de afgelopen 100 jaar nog wat fragmentarisch. En het is toch de bedoeling dat over 400 jaar de 20e eeuw ook goed in beeld is gebracht. Dus: wat gaan we verzamelen? Daarnaast gaan we volgend jaar een grote tentoonstelling maken over Kanaleneiland en Hoog Catharijne. Kanaleneiland was de eerste grote naoorlogse stadsuitbreiding van Utrecht. Een wijk met nieuwe bouwtechnieken en riolering. Een wijk die het naoorlogse optimisme uitstraalde. Vervolgens is er de neergang van Kanaleneiland. Nu gaat het weer beter, en hoe ziet het er over tien jaar uit? Daar valt een mooi verhaal over te vertellen. Hetzelfde geldt voor de ingrijpende bouw van Hoog Catharijne. Het leuke is overigens dat we deze tentoonstelling met drie conservatoren van het museum gaan maken. Verder bestaat de stad in 2022 900 jaar. Daar gaan we natuurlijk ook een grote tentoonstelling over maken! En ik zou ook graag iets willen doen met het Utrechtse schip dat in 1930 werd opgegraven. Het is een prachtig icoon van de stad en het lijkt me geweldig om daar, net zoals bij de Domtoren, bijvoorbeeld 3D-animaties bij te maken. Over hoe het schip is gebouwd en hoe Utrecht er rond 1040 uitzag, toen het schip hier rond voer. En in 2021 zit het Centraal Museum honderd jaar op deze plek en daar gaan we ook zeker iets moois mee doen. Maar dat moet allemaal nog vorm krijgen. Dat geldt voor nog veel meer plannen! Nu is ‘Healthy Urban Living’ bijvoorbeeld een belangrijk item in de stad. Maar hoe was dat vroeger? Hoe gezond was Utrecht in de negentiende eeuw, en in de middeleeuwen? Dat kunnen mooie projecten worden, waarin we dus ook goed kunnen samenwerken met andere instellingen, waaronder Erfgoed.
Je hebt in een interview met DUIC gezegd dat je een historisch museum mist in Utrecht. Wil je daar nog iets mee gaan doen?
‘Ik heb daar inderdaad iets over gezegd. Ik werd vrijwel direct benaderd door Jos Stelling, directeur van het Louis Hartlooper Centrum die ook ideeën in die richting heeft. Maar het is natuurlijk heel ingewikkeld. Hoe vorm je een collectie? Wie betaalt? Nu ik bij het Centraal Museum werk, zal ik me er zeker hard voor maken dat de Utrechtse geschiedenis een mooie plaats krijgt. En niet voor niets: ik heb in het idee dat de Utrechters zelf heel positief staan tegenover de geschiedenis van hun stad. En daar moeten we zeker wat mee doen!’
