UTRECHT – Als redactie vraag je je af: moeten we nog langer aandacht besteden aan die zeurpieterij? Nu Piet ontdaan is van wat mogelijk als racistisch kan worden ervaren, zijn oorringen, Sjimmie-lippen en ook nog naar spraakles is geweest, lijkt nog één hobbel te moeten worden genomen: zijn huidskleur. Utrechters zijn meelevend, maar er zijn grenzen…
Veel Utrechters zijn ontstemd. Zij kregen te horen dat Zwarte Piet niet meer welkom is op Utrechtse scholen. Nou breekt mijn klomp! riep de goegemeente. Mag ik nog altijd zelf bepalen hoe mijn kinderen Sinterklaas gaan vieren? Heb ik als ouder ook nog iets te zeggen? De toon is gezet. In de afgelopen week zijn er drie momenten geweest waarop die verontwaardiging goed tot uitdrukking kwam.
Het Pietenlegioen: Een kleurtje? Never nooit niet!
Om te beginnen bij de Pietencentrales in de provincie. Op de vraag van RTV Utrecht of zij dit jaar ook geschminkte Pieten met een kleurtje leveren, in plaats van de omstreden Zwarte Piet, antwoordden de meeste centrales dit niet van plan te zijn. Een enkeling is daartoe bereid, maar zegt dat er geen vraag is naar kleurrijk geschminkte Pieten. Uit het merendeel van de reacties blijkt dat er veel weerstand bestaat tegen het idee van een groene, rode, blauwe of gele Piet.
Zo zegt Sinterklaas Club Amersfoort ‘nooit’ gekleurde of alternatieve Pieten te gaan leveren. En ook de Pepernotencentrale, actief in Rhenen en omgeving, doet niet aan gekleurde Pieten. De Rhenenaren houden zich vast aan de ‘oer Hollandse traditie’ maar benadrukken dat de Pieten niet zwart maar bruin zijn, geen grote rode lippen hebben of oorringen dragen en geen gebrekkig Nederlands spreken. Ook de Zwarte Pieten in Utrechtse Heuvelrug blijven zwart, of liever gezegd: bruin. “Zwart zijn wij al jaren niet meer en de oorbellen, roe en de zak kennen wij ook al jaren niet meer,” aldus een woordvoerder van het Sint & Pietengilde in Utrechtse Heuvelrug. Hetzelfde geldt voor de onafhankelijk in te huren Zwarte Pieten van 2pieten.nl (voor Leersum en omgeving) die ook bruin blijven.
Overeem Entertainment in Veenendaal zegt dit jaar niet gevraagd te zijn om anderskleurige Pieten te leveren. De eigenaar is daar blij mee: hij zou het niet leuk vinden om met Kleurpieten op pad te gaan. Als dat zou moeten, zou hij er zelfs mee stoppen. Ook Sinterklaascentrale Soest zegt niet gevraagd te zijn om gekleurde Pieten te leveren. Mocht dat gebeuren, dan is de centrale wel bereid dit te doen.
Binnen de Sinterklaasreserveerlijn in Utrecht is er geen eenduidigheid over het helemaal overstappen op gekleurde Pieten. Een woordvoerder is daarom voor het invoeren van een mengeling van zwarte, bruine en witte Pieten. In het verleden heeft de club ook al eens gewerkt met gekleurde Pieten. Volgens de woordvoerder ‘hoorde je daar geen kind over’ en is ‘dit probleem een probleem van volwassenen’.
Schoolbesturen: principiële discussie in gelijkwaardig gesprek.
Inmiddels heeft de Pietendiscussie zich ook naar schoolbestuurniveau verplaatst. Ouders & Onderwijs, de landelijke organisatie van ouders met schoolgaande kinderen, maakt zich zorgen over het feit dat ouders niet bij dit principebesluit zijn betrokken. Inhoudelijk zegt Ouders & Onderwijs zich niet in de discussie over de figuur Zwarte Piet te mengen, maar staat de organisatie pal voor de betrokkenheid en zeggenschap van de ouders bij de school van hun kinderen. School ben je met elkaar. Grote besluiten, en zeker besluiten die ook thuis doorwerken, neem je dan ook met elkaar. Wanneer er grote trendbreuken zijn, is vooraf duidelijkheid nodig of het besluit op draagvlak kan rekenen. Zo worden ouders niet geconfronteerd met een fait accompli, zoals bij de besluiten over het Sinterklaasfeest in vooral Utrecht en Den Haag wel is gebeurd. De medezeggenschapsraad van scholen en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad binnen een schoolbestuur kunnen tenminste een rol spelen in keuzes rond het Sinterklaasfeest. Zij vertegenwoordigen de ouders en kunnen ervoor kiezen een bredere raadpleging onder de ouders te houden, om zo tot een standpunt te komen. Eenzijdige besluitvorming door besturen zonder voorafgaand bevestigd draagvlak op de scholen en onder ouders, vergroot het risico op een verdere polarisatie en onrust in de discussie rond Zwarte Piet. Dat is onwenselijk. Ouders & Onderwijs roept schoolbesturen op om de discussie over het Sinterklaasfeest breed te voeren en ouders daar vooraf goed in te betrekken, onder meer door de medezeggenschap te consulteren. Laten we er met elkaar voor zorgen dat het Sinterklaasfeest een gezamenlijk kinderfeest blijft – wat de uitkomst van de discussie ook mag zijn, besluit Ouders & Onderwijs.
Ouders: dan komen we zelf wel als Zwarte Piet!
En tenslotte laten ouders zelf zich ook niet onbetuigd. Tenminste tien ouders van kinderen aan de Prinses Margrietschool in de Utrechtse wijk Zuilen hebben aangekondigd om desnoods zelf als Zwarte Piet naar de school te komen als het Zwarte Piet-verbod voor openbare basisscholen van kracht blijft. Een groep ouders heeft de school laten weten het dusdanig oneens te zijn met het besluit om Zwarte Piet te weigeren op het Sinterklaasfeest, dat ze dan maar zelf verkleed langskomen als Zwarte Piet. De directie van de Prinses Margrietschool moet zich houden aan het beleid die het SPO Utrecht, het overkoepelende orgaan voor openbare basisscholen, deze week heeft uitgevaardigd. De school mag zelf dus geen initiatief nemen om zwarte pieten naar de school te halen. Krijgt ongetwijfeld nog een vervolg…
