Een groot deel van de behandelde patiënten in de ggz in de regio Utrecht blijkt positieve ervaringen te hebben met digitale zorg, zoals met beeldbellen. Van deze mensen wil ruim de helft (ook) digitaal zorg blijven ontvangen na de coronapandemie. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 4200 patiënten van Altrecht, GGz Centraal en het UMC Utrecht. De onderzoekers pleiten ervoor dat zorgprofessionals de optie van digitale zorg blijven bespreken met de patiënt, ook als de situatie na corona weer terug naar normaal gaat.
Driekwart van de patiënten gaf aan dat hun behandeling was omgezet naar een vorm op afstand, zoals via telefoon of beeldbellen. Van hen wil meer dan de helft de behandeling (deels) op afstand voortzetten, ook als een fysieke afspraak in de instelling weer mogelijk is na de coronapandemie. Floortje Scheepers, psychiater in het UMC Utrecht: “Het beeld is positiever dan we hadden verwacht. Een ouder vertelde bijvoorbeeld dat hun kind veel minder stress ervoer voor het digitale consult dan voor een fysiek bezoek aan de psycholoog met de bijbehorende reis.” Ook de contacten op afstand zelf werden gewaardeerd door patiënten; twee van de drie patiënten vonden deze prettig en meer dan de helft van de patiënten vond het contact even goed als bij een fysiek contact. Tussen groepen patiënten waren de verschillen gering.
“We zagen eigenlijk in elke doelgroep van patiënten een aandeel enthousiastelingen van digitale zorg, een aandeel gematigd positieven en een aandeel patiënten met vooral kritiek,” aldus Barbara Montagne, klinisch psycholoog GGZ Centraal. Deze resultaten tonen aan dat de positieve en minder positieve ervaringen niet toe te schrijven zijn aan een specifieke groep binnen de ggz. Dit pleit voor nuance, maar bovenal voor het leveren van maatwerk door het bespreken van de opties voor digitale behandeling met de patiënt. ‘We zien echter om ons heen dat we nu al weer grotendeels terugveren naar onze oude gebruiken van fysieke consulten. Dat mag, maar liever niet uit gewoonte, maar pas nadat je met de patiënt de opties besproken hebt en hierin samen een keuze hebt gemaakt.’
De coronapandemie heeft de hele wereld op zijn kop gezet, ook de ggz. De zorg moest doorgaan, maar kon, zeker in het begin, in de meeste gevallen alleen op afstand worden georganiseerd. Dat betekende voor veel ggz-organisaties een hele omslag. Dit leidde tot veel stress en een hoge werkdruk onder het zorgpersoneel, maar ook tot resultaat: drie kwart van de lopende behandelingen is op afstand gecontinueerd. Zorg op afstand kon altijd al, maar de toepassing is tot nu toe altijd beperkt gebleven. Suzy Matthijssen, klinisch psycholoog Altrecht: “Het was ondenkbaar dat we een intensieve traumabehandeling voor complexe PTSS goed zouden kunnen vormgeven online. Door de crisis móesten we echter wel, en hebben we alles zo goed mogelijk voorbereid met filmpjes, specifieke beeldbeeldprogramma’s en linkjes naar modules en vragenlijsten. De eerste patiënte knapte fantastisch op. Nu, inmiddels zoveel groepen verder, kunnen we ook zeggen dat de eerste patiënte geen toevalstreffer was. Voor ons blijft er nu een vast deel van de patiënten online de intensieve behandeling doen.” Niet alleen voor professionals maar zeker ook voor patiënten was het een omschakeling. Ongeveer 9 op de 10 patiënten beschikten over de benodigde faciliteiten om te kunnen bellen of beeldbellen. De resultaten uit dit onderzoek zijn voor de instellingen een stimulans om samen met cliëntenraden de digitale zorg een plek te geven binnen de algehele zorgverlening.
Het gezamenlijke onderzoek van Altrecht, GGz Centraal en het UMC Utrecht is onderdeel van een breder samenwerkingsverband: ADACT (applied data science and computer technology). Samen stimuleren de instellingen de toepassing van digitale zorg, en proberen ze te leren en verbeteren door middel van gezamenlijke data analyses. Het vergroten van de digitale vaardigheden en kennis over de digitale mogelijkheden is een
