Utrecht is een nieuwe muurschildering rijker: vanaf Maliesingel 54 kijkt professor Johanna Westerdijk (1883-1961), de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland, de voorbijgangers vanuit haar laboratorium aan.
Westerdijk heeft onschatbare bijdragen geleverd op het gebied van onderzoek en onderwijs in de plantenziektekunde (fytopathologie) en de schimmelkunde (mycologie). Zij deed onderzoek naar de invloed van micro-organismen op het afweersysteem van planten. Samen met haar onderzoeksteam toonde ze in de eerste helft van de 20ste eeuw onder meer aan dat de iepenziekte en aardappelziekte door specifieke schimmels worden veroorzaakt.
Westerdijk was grondlegger van de grootste collectie levende schimmels ter wereld. Die collectie maakt deel uit van meer dan 100.000 verschillende levende schimmels, gisten en bacteriën in de biobanken van het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute in Utrecht Science Park, een wetenschappelijk instituut van wereldfaam.
Schimmelonderzoek is van groot maatschappelijk belang: onder meer voor medische toepassingen, gewasbescherming, voedselvoorziening en voor circulaire innovatie.
Deze muurschildering is een eerbetoon aan Johanna Westerdijk, als pionier op dit vakgebied blijft ze een inspiratie voor de toekomst.
De Strakke Hand
De muurschildering is gemaakt door het schilderscollectief De Strakke Hand, dat al eerder Utrechtse wetenschappers op muren in de binnenstad vereeuwigde. Zij brachten Westerdijk in beeld in haar laboratorium tegen een achtergrond vol reageerbuisjes met schimmelkweek en omlijst door iepenbladeren. Wie meer wil weten over Johanna Westerdijk, kan verder lezen over haar leven en werk op de website johannawesterdijk.com
SPORE
De muurschildering van Johanna Westerdijk is een initiatief van SPORE, waarin Jacqueline Castelijns en Marieke Bemelman samenwerken om historische vrouwen bekend te maken bij een breder publiek. SPORE werkte nauw samen met het Westerdijk Fungal Biodiversity Institute en werd gesteund door bijdragen van de universiteiten van Utrecht (UU), Amsterdam (UvA) en Wageningen (WUR), Utrechts Universiteitsfonds, KNAW, Stichting Willie Commelin Scholten, Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) en Nederlandse Mycologische Vereniging.
Tot op de dag van vandaag wordt er internationaal vooraanstaand onderzoek aan plantenziekten en duurzame gewasbescherming uitgevoerd door de wetenschappelijke nazaten van Johanna Westerdijk. In Nederland wordt dit onderzoek uitgevoerd door de universiteiten van Amsterdam, Wageningen en Utrecht. Plantenbioloog prof. dr. Corné Pieterse van UU ontving in 2022 de Spinozaprijs, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland. Johanna Westerdijk kijkt met trots vanaf de muurschildering naar wat zij ruim 100 jaar geleden in gang heeft gezet.
