Een sociaal ondernemer uit Utrecht lanceert vandaag, vrijdag 10 december, op de Internationale Dag van de Mensenrechten het eerste eerlijke kledingmerk dat zich speciaal richt op de Utrechtse streetwear scene. Het gaat om kleding die op een zo eerlijk mogelijke manier gefabriceerd is in confectiefabrieken in Azië.
“Deze nieuwe kledinglijn wil Utrechters laten nadenken – en daarna de rest van de wereld. Streetwear kledingmerken besteden nog weinig aandacht aan mensenrechten en dat kan anders”, aldus Roald Schaap, de initiatiefnemer.
Roald, oud-student aan de Utrechtse kunstacademie, is ontwerper en in zijn eigen woorden ‘activistisch ondernemer’. Hij houdt kantoor in de Janskerk in het Utrechtse centrum.
Roald kondigde de lancering afgelopen maandag al op een omfloerste manier aan, toen hij en zijn collega’s krijt-omtrekken van dode lichamen, alsof het crime scenes waren, spoot in de binnenstad van Utrecht. De ,lichamen’ lagen voor de Domtoren, in de Zadelstraat, op de Lijnmarkt en op de Oudegracht.
Het was een verwijzing naar de fabrieksarbeiders in Azië die nog steeds vaak onder slechte omstandigheden werken en soms, bij makkelijk te voorkomen bedrijfsongevallen of branden, lichamelijk letsel oplopen of zelfs om het leven komen.
De kiem voor het idee voor een kledingmerk werd gelegd toen in 2013 in Bangladesh een textielfabriek instortte. Daarbij kwamen 1.134 mensen om. De wereld schrok en een paar dagen later werd het zogeheten Bangladesh-akkoord gesloten; afspraken over veiligheid van de textielfabrieken in het land. De uitvoering komt, negen jaar later, nauwelijks van de grond.
“En in landen als Pakistan gaan wantoestanden zelfs door alsof er niets is gebeurd”, aldus Roald. “In oktober zei een vakbondsleider uit Pakistan nog dat er regelmatig branden zijn in confectiefabrieken en dat er weinig wordt gedaan om ze veiliger te maken. Ondertussen wordt de kleding die we hier in Utrecht dragen, en in de hele westerse wereld, wèl op dit soort plaatsen geproduceerd.”
“En zo worden we bedonderd als consument”, vindt Roald. “Voor de bühne wordt wat afgekondigd, vaak met termen als duurzaam, maar mensenrechten worden nog steeds met voeten getreden. De feitelijke situatie verandert niet. Wij willen dat deze dynamiek stopt.”
Daarom wordt voor het nieuwe streetwearlabel anders ingekocht; de leverancier van New Habit draagt o.a. het keurmerk van GOTS, Fairwear en Oekotex, met controles van onafhankelijke controleurs. Deze keurmerken schrijven het gebruik voor van milieuvriendelijke chemicaliën en milieuvriendelijke waterzuivering bij de fabrieken, maar controleren ook zaken als minimumloon, een verbod op kinderarbeid en een veilige en hygiënische werkomgeving.
Roald, sinds zijn studententijd gefascineerd door de groei van streetwear, maakt samen met zijn team de ontwerpen. “Ik wil misstanden aankaarten, ik ben een activist. In mijn ideale wereld is elk stuk kleding een mini-protest. Die houding is de basis voor New Habit.” De kleding is online verkrijgbaar via www.newhabit.nl.
De recent overleden modeontwerper Virgil Ablog is één van de pioniers die streetwear naar grote modehuizen wist te brengen. Er is een enorme industrie uit ontstaan die is overgenomen door grote modemerken als Luis Vuiton. “Het interessante is dat straatjongeren invloed kregen met hun kledingmerken, maar hun invloed niet inzetten voor slaafvrije kleding”, aldus Roald. “Daar willen we verandering in brengen.”
