Utrecht wil twee nieuwe tramlijnen aanleggen als onderdeel van een grootstedelijk OV-netwerk dat de stad prettig, gezond en leefbaar moet houden voor iedereen. De Waterlinielijn loopt van Westraven/A12 in het zuiden van de stad, via het nieuwe intercitystation Lunetten-Koningsweg en Utrecht Science Park naar Zeist. De Merwedelijn loopt van Utrecht Centraal via de Merwedekanaalzone naar Nieuwegein en IJsselstein, met halverwege een vertakking naar Papendorp.
De aanleg van de tramlijnen en het IC-station zou zo’n 2,5 miljard moeten kosten, waarvan 380 miljoen euro reeds gereserveerd is. Om de rest te kunnen betalen, heeft Utrecht samen met de provincie en regiogemeenten een aanvraag van 2,1 miljard euro gedaan bij het Rijk in het kader van het groeifonds. De aanvraag wordt ondersteund door partners in de stad en regio, waaronder bedrijven en kennis- en zorginstellingen.
De aanleg van het OV-netwerk is onderdeel van het nieuwe mobiliteitsplan 2040, dat de gemeente per 8 december vrijgeeft voor inspraak en daarna voorlegt aan de gemeenteraad. Belangrijke verandering in het nieuwe mobiliteitsplan is de uitwerking van het concept ‘wiel met spaken’ als ruggengraat van het OV-netwerk. De twee nieuwe tramlijnen maken hier onderdeel van uit. Nieuwe woningen, bedrijven en voorzieningen komen vooral langs bestaande en nog te bouwen knooppunten in het OV-netwerk, zodat er minder gereisd hoeft te worden. Een netwerk van aantrekkelijke P+R-locaties in de regio moet ervoor zorgen dat reizigers gemakkelijk kunnen overstappen op openbaar vervoer, (deel)fiets of ander deelvervoer. Ook reizen buiten de spits wordt verder gestimuleerd, onder meer door spreiding van werk- en lestijden en thuiswerken.
Utrecht zet in grotere mate in op het spreiden van het fietsverkeer over veilige en aantrekkelijke hoofdfietsroutes voor de omvangrijke stromen fietsers. Daarnaast zorgt de stad voor rustige routes die geschikt zijn voor alle doelgroepen. Doorgaand autoverkeer wordt beperkt op plekken waar de ruimte beperkt is en nu te weinig plek is voor lopen, fietsen en verblijven. Denk aan locaties als de Catharijnesingel, het Ledig Erf en Utrecht Science Park.
In woonstraten ondersteunt de gemeente initiatieven van bewoners voor herinrichting. Hierbij maken parkeerplaatsen plaats voor meer ruimte voor groen, spelen of het stallen van fietsen. Parkeren op afstand wordt gestimuleerd. Een deel van de bezoekers kan gemakkelijk parkeren bij een ‘P+R 2.0’ buiten de snelwegring.
Het mobiliteitsplan 2040 moet de groei van Utrecht de komende jaren in goede banen leiden. De stad krijgt steeds meer inwoners, bezoekers en werknemers. Dat betekent ook dat meer mensen zich door de stad gaan bewegen. Tot nu toe groeit vooral het aantal fietsers, terwijl het autoverkeer binnen de (snelweg)ring de afgelopen jaren nauwelijks is toegenomen. Het mobiliteitsplan is erop gericht deze trend door te zetten. De gemeente wil lopen, fietsen, OV en deelmobiliteit nog veel meer faciliteren. Dit zijn de vervoermiddelen die schoon zijn en de minste ruimte innemen. Op deze manier kunnen meer woningen en meer werkgelegenheid samengaan met meer ruimte voor groen, spelen en verblijven in een prettige en gezonde omgeving.
Van 8 december t/m 1 februari kan iedereen reageren op het mobiliteitsplan via www.utrecht.nl/mobiliteitsplan2040. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor één van de digitale bijeenkomsten op dinsdag 15 december en maandag 11 januari. Op basis van de reacties past de gemeente het mobiliteitsplan aan. Daarna legt het college de plannen voor aan de gemeenteraad, inclusief een reactienota waarin staat wat gedaan is met de binnengekomen reacties.
