Het Rijk, de provincie Utrecht, de gemeente Utrecht en 15 gemeenten in de regio Utrecht gaan langjarig samenwerken om de woningbouwproductie te versnellen, de betaalbaarheid te vergroten en excessen aan te pakken. Dat staat in de Woondeal Regio Utrecht die gisteren door minister Ollongren (BZK), de provincie Utrecht en de 16 gemeenten in de regio is ondertekend. Voor pilots en het opstarten van het samenwerkingsverband trekt de minister 2 miljoen euro uit.
Utrecht is één van de regio’s met de grootste druk op de woningmarkt. Met als uitgangspunt ‘gezond stedelijk leven’ gaat het om een grote, complexe opgave waarbij wonen, werken, bereikbaarheid en leefbaarheid hand in hand gaan. Kees Diepeveen, wethouder wonen gemeente Utrecht: ,,Een gezamenlijke en innovatieve aanpak is dan ook essentieel, voor zowel koers als bekostiging. Met de woondeal erkent de minister dat we dit alleen met elkaar kunnen oplossen. Om de mensen een eerlijkere kans op de woningmarkt te geven en een goede leefomgeving.”
Tot 2025 zijn er voor de geplande 67.000 woningen in de regio genoeg locaties. Voor de periode tot 2040 zijn er nog locaties nodig voor 37.000 tot 54.000 woningen. In de woondeal staat een overzicht van locaties waar de overheden zich samen inzetten om de bouw te versnellen. Opgeteld hebben deze versnellingslocaties een capaciteit van 31.000 woningen, dat is 30 procent van de regionale behoefte (2040).
Een aantal voorbeelden van versnellingslocaties zijn de Merwedekanaalzone in Utrecht, Middelland in Woerden en Rijnhuizen in Nieuwegein. Specifiek voor Merwedekanaalzone is met de woondeal de afspraak gemaakt deze zo snel mogelijk in ontwikkeling te brengen en om samen met de minister te kijken naar oplossingen voor bijvoorbeeld het mobiliteitsvraagstuk. Bij de versnelling kan de Crisis- en Herstelwet helpen. Projecten onder deze wet kennen kortere procedures. Ook mag er tijdelijk van bepaalde regels worden afgeweken. Dat levert tijdwinst op. Het Rijk biedt met het Expertteam Woningbouw hulp en advies en de provincie met het Versnellingsteams.
Aanpak excessen
De gespannen woningmarkt leidt onder meer tot excessieve huurprijzen, meer malafide verhuurders en een gebrekkige doorstroming. Om die huurstijgingen aan banden te leggen, werkt de minister de zogeheten noodknop uit. Ook komen er wetswijzigingen waarmee gemeenten makkelijker grip krijgen op tijdelijke verhuur zoals vakantieverhuur, short stay en AirBnB. De bestuurlijke boetes die gemeenten bij overtreding van regels en woonfraude kunnen opleggen gaan flink omhoog. De gemeente Utrecht organiseert met omliggende gemeenten een pilot voor de aanpak van malafide verhuurders. De minister stelt 500.000 euro beschikbaar om de handhaving te verstevigen.
In de woondeal staan ook afspraken over wijkvernieuwing. Vooral in wijken met veel sociale woningbouw uit de jaren 60 wonen mensen in een kwetsbare positie. De minister ondersteunt de aanpak met expertise. Zo werken de gemeente Utrecht en de minister samen om de leefbaarheidsproblemen in Overvecht aan te pakken en te koppelen aan energietransitie, circulaire transitie, klimaatadaptatie en de wijkaanpak Samen voor Overvecht. De minister draagt 4,7 miljoen bij aan de proeftuin aardgasvrije wijk Overvecht Noord en Utrecht zorgt voor kennisoverdracht over aardgasvrije wijken.
Een recente wetswijziging biedt corporaties meer mogelijkheden om in het middensegment te bouwen. Dit stimuleert een meer gemengd woningaanbod, waar gemeente Utrecht ook naar streeft. Speciale aandacht is er voor het investeringsvermogen van woningcorporaties. Die wordt dit najaar uitgebreid in beeld gebracht. Zo nodig neemt de minister maatregelen om de investeringscapaciteit in de regio te verbeteren.
