In de Oude Hortus van het Universiteitsmuseum staat vanaf woensdag de Vaantjesboom in volle bloei. Deze zeldzame loofboom heeft opvallende roomwitte schutbladen van ongeveer 15 centimeter die als zakdoekjes aan de takken hangen. Daarom wordt de boom ook wel de Zakdoekenboom genoemd.
De Vaantjesboom bloeit dit jaar een week eerder dan normaal. Tuinbaas Henk Nokkert van de Oude Hortus: “Waarschijnlijk door de warme zonnige periode in april is de boom eerder gaan bloeien. Hij staat er weer prachtig bij met al die vrolijke vaantjes.” De boom bloeit slechts kort: de zakdoekjes zijn– afhankelijk van het weer – één week tot twee weken te zien. Nokkert: Duitsers noemen de boom ook wel de ‘Taubenbaum’, omdat het lijkt of er allemaal witte duiven in de boom zitten. Maar in onze Hortus zitten er meestal felgroene Halsbandparkieten in, die de zaadjes uit de vruchten eten.”
De boom kan tot 20 meter hoog worden en geeft nootvormige vruchten, met maximaal 6 zaden per vrucht. Tuinbaas Henk Nokkert: “Sommige mensen vinden de vaantjes van de boom stinken, maar zelfs mensen met een gevoelige neus moeten toegeven dat de bloei van de boom spectaculair is.” Nadat de witte schutbladeren gevallen zijn, hangen de nootvormige vruchten aan lange steeltjes te bungelen en kleuren van groen naar bruin. De bloemen van de vaantjesboom groeien uit tot vruchten van 4-5 cm. De zaden ontkiemen zeer moeilijk, toch heeft de Hortus ook enkele jonge exemplaren weten op te kweken.
De vaantjesboom komt niet veel voor in Nederland, omdat de boom lastig ontkiemt en pas in 1868 werd ontdekt in China door een Franse missionaris Armand David. Daarom kreeg de boom de Latijnse naam Davidia involucrata. ‘Involucrata’ betekent: van omwindsels voorzien. Hij bracht het zaad naar Europa waar in 1906 de eerste ‘zakdoekjes’ verschenen in Parijs. Inmiddels is de soort in het wild bedreigd, met name door de oprukkende steden en intensieve landbouw in China.
De Oude Hortus is een groene oase in de Utrechtse binnenstad met nog veel meer bijzondere plant- en boomsoorten. Tuinbaas Nokkert; “Op dit moment bloeit ook de struik de Grootbloemige kornoelje en gisteren hebben we in de kassen de grote waterlelie Victoria Amazonica geplant. Altijd spannend of die dit jaar weer groot wordt.” In de Hortus van 1723 zijn diverse andere opvallende planten te ontdekken zoals de Pindakaasboom, Kakiboom, de oudste Ginkgo biloba van Nederland, een Kweepeer en een Kiespijnboom. De tuin is gratis te bezoeken met een Museumkaart, de reguliere entreeprijs bedraagt €2,50.
