UTRECHT – Bij het vaststellen van de doodsoorzaak moet men vaak ‘wachten’ op de uitslag van het toxicologisch onderzoek. Het forensisch toxicologisch onderzoek heeft dus belang bij een snellere onderzoeksmethode. Promovendus Hester Peltenburg ontwikkelde een methode om de concentraties van geneesmiddelen en drugs in het lichaam te meten na iemands overlijden.
De forensische toxicologie houdt zich bezig met toxicologisch onderzoek in gerechtelijke zaken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het opsporen en beoordelen van bloedwaarden van geneesmiddelen die na het overlijden in het lichaam zijn achtergebleven. Na de dood treden verschillende lichamelijke processen niet meer op of ze worden anders, waardoor de concentraties van deze stoffen kunnen veranderen. Dit proces is ook wel bekend als ‘postmortale herverdeling’.
Direct meten
“Om de doodsoorzaak te bepalen, is het van groot belang om te achterhalen hoe de postmortale herverdeling heeft plaatsgevonden”, vertelt promovendus Hester Peltenburg. Zij ontwikkelde een bemonsteringsmethode op basis van de extractietechniek SPME (solid-phase microextraction), waarmee concentraties van geneesmiddelen en drugs in het menselijk lichaam direct zijn te meten zonder dat er biologisch materiaal (zoals bloed of stukjes weefsel) hoeft te worden afgenomen. “Dat laatste is vooral van belang bij forensisch toxicologisch onderzoek naar de doodsoorzaak. Bij het meten van drugs of geneesmiddelen in het lichaam na de dood heb je te maken met postmortale herverdeling, waardoor de geneesmiddelconcentraties in het lichaam kunnen veranderen. Dat maakt de interpretatie van postmortaal gemeten waarden erg lastig.”
Sneller en makkelijker
Hoewel het Nederlands Forensisch Instituut relatief weinig overlijdenszaken behandelt, kost de analyse en interpretatie van deze zaken veel tijd. “Met deze nieuwe bemonsteringsmethode kunnen forensisch toxicologen de postmortale herverdeling sneller bestuderen en de concentraties van geneesmiddelen en drugs in het lichaam gemakkelijker interpreteren. De techniek is mogelijk ook geschikt voor veldwerk en kan in de toekomst op de plaats delict worden toegepast. Zo kan ter plaatse snel een eerste bemonstering plaatsvinden. Maar het vaststellen van de doodsoorzaak blijft altijd mensenwerk.”
De bemonsteringstechniek is veelbelovend, maar de praktijk zal moeten uitwijzen of de methode gevoelig genoeg is om postmortale herverdeling in kaart te brengen. Peltenburg promoveert op 7 juni aan de Universiteit Utrecht bij de faculteit Diergeneeskunde.
Bron: Universiteit Utrecht/uu.nl
