UTRECHT – Owee, als de trein weer eens vertraging heeft. Ons slechte ochtendhumeur dreigt er niet beter op te worden. Want stel je voor: te laat, een kwartier! Wellicht helpt het om dit weerkerend ongemak vanuit een ander, een ruimer perspectief bekijken. Hoe zit het met de punctualiteit elders? ProRail zocht het uit.
Een ding is duidelijk. Een vergelijking op punctualiteit van het treinverkeer wereldwijd zit er voorlopig niet in. Dus hoe het met de punctualiteit van de treinen in New York zit, we weten het niet. Wel dat New Yorkers in het Grand Central Station, een van de fraaiste treinstations in de wereld, na een snelle blik op een fraaie stationsklok in de hal het op een rennen moeten zetten of niet…
Is een vergelijking mogelijk in Europa? Op de veel gestelde vraag of in Nederland de treinen beter of slechter op tijd rijden dan in Europa, vergeleek ProRail de cijfers van de meest recente jaarverslagen van spoorbeheerders uit andere landen. Een eenvoudige vergelijking van de cijfers laat verrassend genoeg zien dat we beter op tijd rijden dan bijvoorbeeld de Zwitsers. In Nederland reden de treinen in 2015 gemiddeld in 89,5 procent van de gevallen op tijd. Ofwel: ze waren met een verschil van minder dan drie minuten op tijd aangekomen.
Zwitserland
In Zwitserland was dat in 2015 nog 87,8 procent, ook met een drie minuten norm. Van de goederentreinen rijdt iets minder dan 80% op tijd, vergelijkbaar met Nederland. Wel rijden ze daar veel meer goederentreinen. En dat aantal zal naar verwachting groeien met de opening van de nieuwe Gotthard spoortunnel. Maar de Zwitsers zijn strikter in de meting van punctualiteit. Ze beschouwen zichzelf als de strengste meters van iedereen. Want zij kijken niet zozeer naar de treinen, maar naar de reizigers, of zij op hun complete route van A naar B, met eventuele tussenstops op tijd zijn. Overigens meet ProRail sinds 2015 ook voor het eerst op die manier samen met NS. Daarbij wordt een vijf minuten norm gehanteerd. Dan komen we uit op 91 procent voor het hoofdrailnet, dus nog los van de regionale vervoerders en de goederenvervoerders. Ook geen slecht cijfer.
België en Duitsland
Onze zuider- en oosterburen dan. In België reden ze in 90,9 procent van de gevallen op tijd, maar dat is gerekend met een zes minuten norm. In Duitsland komt dat voor diezelfde norm uit op 93,7 procent. Maar ook hier valt wel wat te zeggen, want de afstanden die er in Duitsland worden afgelegd zijn niet vergelijkbaar met die in Nederland bijvoorbeeld. Tegelijkertijd, de Duitsers hanteren ook nog een heel andere meetmethode.
Vreemd…
Als dan de normen al nauwelijks te vergelijken zijn, wat zeggen de spoorbeheerders dan over de eigen cijfers ten opzichte van het vorige jaar? De Zwitsers zijn er 0,1 procentpunt op vooruit gegaan, de Belgen gingen er 2,7 procentpunt op vooruit, de Duitsers gingen er 0,8 procentpunt op achteruit en wij, wij daalden met 0,7 procentpunt, hoewel we weer 0,1 procentpunt stegen op vijf minuten norm. Het is jammer dat we niet echt goed met elkaar kunnen vergelijken. En dat is eigenlijk best vreemd. Want wie wil weten welke televisie, fotocamera of camping het beste is, kan tegenwoordig op talloze vergelijkingssites terecht. Maar wie de dienstverlening op het spoor wil vergelijken, wacht een ingewikkeld rekenwerk.
Maar… internationale aandacht
Samen met de spoorbeheerders in Europa en met steun van de Europese Commissie wordt daarom nu gewerkt aan een internationale benchmark, zeg maar een internationaal prestatie dashboard, vergelijkbaar met wat we nu in Nederland hebben voor alleen de Nederlandse treinen. Ondertussen heeft ProRail ook andere landen gevraagd om hun punctualiteitscijfers alvast aan te leveren op de Nederlandse manier om daarmee om de zoveel jaar een vergelijking te maken. De laatste vergelijking vond plaats in 2011. Begin 2017 is de volgende gereed. Een actueel antwoord op de vraag is er dus nog niet, maar dat zit er wel aan te komen.
Bron: ProRail/prorail.nl
