UTRECHT – De top-5 van ‘meest bijzondere gemeenten’ in Nederland bestaat uit Amsterdam, Utrecht, Groningen, Urk en Bloemendaal. De ‘meest gemiddelde gemeente’ van Nederland is het Brabantse Dongen, gevolgd door Wijchen, Montferland, Brummen en Epe. Dit meldt Gemeente.nu
Aan de hand van 106 zorgvuldig geselecteerde indicatoren, verdeeld over negen rubrieken, heeft Bureau Louter voor elke gemeente de afwijking bepaald van het nationaal gemiddelde. De indicatoren met hoofdcategorieën als Economische structuur, onderwijs, maar ook bevolkingsdynamiek – met cijfers over migratie, geboorte en sterfte – geven een nationaal gemiddelde aan. De gemeenten Asten en Someren lijken op basis van alle indicatoren het meest op elkaar. Gelijkende gemeenten liggen over het algemeen dicht bij elkaar. De minst gelijkende zijn Amsterdam versus Urk, dat overigens acht keer in de lijst voorkomt. Tegenstellingen bestaan vooral tussen steden (veelal studentensteden) en protestants-christelijke gemeenten. Een andere scheidslijn bestaat tussen welvarende en minder welvarende gemeenten (bijvoorbeeld Pekela en Bloemendaal).
Bijzonderheids- en gemeentelijke gelijkeniskaarten
Het onderzoeksbureau had als inspiratiebron voor een ‘bijzonderheidskaart’ en ‘gemeentelijke gelijkeniskaarten’ een onderzoek van een jaar geleden, waarin facts & figures over een mogelijke fusie tussen de gemeenten Zederik, Vianen en Leerdam zijn verzameld. Naast relatiepatronen tussen de gemeenten onderling en tussen de gemeenten en andere gemeenten, is daarin ook onderzocht in hoeverre die gemeenten op elkaar lijken naar diverse aspecten.
In de bijzonderheidskaart is dat verder uitgewerkt naar een groter aantal indicatoren. Voor een objectieve beoordeling van gemeentelijke fusieprocessen zijn dergelijke gegevens interessant omdat zij aangeven in hoeverre gemeenten op elkaar lijken – en er bij een fusie dus een ‘homogene gemeente’ ontstaat. Ook andere criteria zijn overigens denkbaar bij gemeentelijke fusies, zoals de mate waarin sprake is van ‘complementariteit’: gemeenten vullen elkaar dan aan.
