Het Nederlandse financiële systeem is voor veel statushouders nieuw en daarom moeilijk te doorgronden. Een Budgetcursus Statushouders helpt hen op weg. Hogeschool Utrecht ontwikkelde deze cursus samen met het Nibud, in samenwerking met gemeenten, gemeentelijke uitvoeringsinstanties én de doelgroep. De cursusaanpak kan ook voor anderen waardevol zijn, vertellen Anne-Ruth van Leeuwen en Eline Maussen van de HU: “Deelnemers aan deze budgetcursus profiteren van meer visueel ingesteld cursusmateriaal.”
De nieuwe budgetcursus is een nieuwe versie van een eerdere cursus die het Nibud samen met de Hogeschool Utrecht (HU) ontwikkelde, vertelt Eline Maussen. Zij is docent Sociaal Juridische Dienstverlening aan de HU en als onderzoeker van het lectoraat Schulden en Incasso betrokken bij het project. “Vier jaar geleden startten we samen met onder andere het Nibud en de Wageningen Universiteit het project Naar een effectieve budgetcursus, om onderzoek te doen naar twee verschillende type budgetcursussen. Deelnemers kregen bij de oude cursus een werkboek aan de hand waarvan klassikaal een vast aantal onderwerpen werd behandeld. In de praktijk bleek echter dat deelnemers met hele uiteenlopende vragen en behoeften zaten. De cursus is dan ook doorontwikkeld tot een modulaire cursus: bij de eerste bijeenkomst kunnen cursisten nu aangeven waar ze meer over willen weten.”
De modulaire opzet werd enthousiast ontvangen en sloot goed aan. Maar op twee – heel verschillende – doelgroepen was hij nog altijd niet goed toegesneden: statushouders en mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb’ers). Eline: “Statushouders zijn vaak de taal nog niet goed machtig en ook bij lvb’ers is een hele talige aanpak een belemmering. Deze groepen kunnen profiteren van meer visueel ingesteld cursusmateriaal. Daar zijn we in 2019 mee aan de slag gegaan.” Met twee aangepaste budgetcursussen als uitkomst.
De visuele aanpak is hetzelfde, maar beide doelgroepen krijgen uiteraard uitleg op andere thema’s. “Statushouders kunnen soms prima met geld omgaan; zij moeten vooral leren over het Nederlandse systeem. En soms zijn er cultuurverschillen of andere gebruiken waar we aandacht aan willen besteden”, stelt Eline. “Lvb’ers hebben andere uitdagingen. Zij hebben vaak hulp nodig om goed met geld om te gaan; voor hen is het belangrijk te weten op wie ze daarvoor kunnen leunen. Wat is hun sociale vangnet?”
Aan het project werkten diverse gemeenten en organisaties mee, met samen veel expertise. Ook werden tweedejaarsstudenten Sociaal Juridische Dienstverlening betrokken, als onderdeel van hun studie. Projectleider Anne-Ruth van Leeuwen: “Zij deden hele zinvolle observaties. Voor ons was dat heel nuttig. Zelf leerden ze hierdoor deze doelgroep beter kennen. Zowel het onderzoek als het onderwijs profiteerde dus van deze samenwerking.”
De nieuwe Budgetcursus Statushouders in onlangs voor het eerst gegeven, in Groningen. De eerste reacties zijn zeer positief. De training is nu door gemeenten en andere organisaties in te kopen bij het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting). De behoefte is groot, vertelt Anne-Ruth: “Op 1 januari 2022 ging de nieuwe inburgeringswet in. Gemeenten zijn nu verplicht statushouders in het eerste jaar financieel te ontzorgen, door bijvoorbeeld hun vaste lasten te betalen. In dat jaar moeten zij ervoor zorgen dat de statushouders zelfstandig hun financiële zaken kunnen regelen. Deze cursus is dus heel actueel.” En de variant voor lvb’ers? “Daarvoor is veel interesse uit sociale werkplaatsen, dus bedrijven met werkplekken voor mensen die in de reguliere arbeidsmarkt moeilijk aan werk komen”, aldus Anne-Ruth. “Dus ook daar belooft onze cursus zeker aan een vraag te voldoen.”
