UTRECHT – Als Harvard University, de rijkste universiteit ter wereld, de kosten om toegang te krijgen tot wetenschappelijke artikelen al te hoog vindt, hoe kunnen Europese universiteiten de abonnementen dan nog betalen, vraagt de zogeheten League of European Research Universities (LERU) zich af. Hiertoe behoren onder meer de universiteiten van Oxford en Cambridge, maar ook de Universiteit Utrecht, de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam.
The League omarmt het ideaal van open access: wetenschappelijke artikelen zouden voor iedereen gratis toegankelijk moeten zijn. De universiteiten roepen de Europese Commissie op om open access af te dwingen. Ook hopen ze dat Nederland het onderwerp op de agenda wil zetten van de Europese Raad van Ministers. Het Nederlandse EU-voorzitterschap gaat van start op 1 januari en duurt een half jaar.
Zo kort mogelijk achter een paywall
Universiteiten, bibliotheken, onderzoeksfinanciers, overheden en uitgevers zouden samen knopen moeten doorhakken om helderheid te scheppen, vindt LERU. Zo zouden eventuele embargoperiodes (het aantal maanden dat een tijdschrift een artikel achter een pay-wall mag zetten) zo kort mogelijk moeten zijn. Ook moet worden voorkomen dat ‘hybride’ tijdschriften straks aan ‘double dipping’ doen: abonnementsgeld innen en daarbovenop geld ontvangen voor het gratis toegankelijk maken van nieuwe wetenschappelijke artikelen.
Handtekeningen verzamelen
LERU maakt een petitie van zijn statement en gaat handtekeningen verzamelen. Die zouden in de eerste helft van 2016 moeten worden aangeboden aan de Portugese Eurocommissaris voor wetenschap en innovatie Carlos Moedas en aan de vertegenwoordiger van het Nederlandse voorzitterschap. Maandag werd ook bekend dat de redacties van een groep tijdschriften in de taalwetenschappen het heft in eigen handen hebben genomen en voortaan in open access gaan werken.
