UTRECHT – Vrouwen, die tijdens de zwangerschap antidepressiva gebruiken, maken zich vaak onnodig ongerust over mogelijke schadelijke gevolgen daarvan voor hun ongeboren kind. Soms stoppen zij zelfs met hun medicatie, terwijl dit niet verantwoord is.
Daarom moeten onderzoekers, overheden, artsen, en apothekers meer aandacht besteden aan het vertalen van lastig te interpreteren onderzoeksresultaten voor de patiënt. Dit blijkt uit het onderzoek waarop Adrienne Einarson 8 april promoveert aan de Universiteit Utrecht. Uit interviews door Einarson van 96 vrouwen die tijdens de zwangerschap antidepressiva gebruikten, blijkt dat veel vrouwen zich ongerust maken door negatieve informatie van behandelaars, de media en familie en vrienden. Negatieve onderzoeksresultaten over het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap halen ook vaker de media dan onderzoek waarin geen risico wordt gevonden. Stoppen met antidepressiva is ook niet altijd mogelijk of wenselijk. In het meest ernstige geval kan dit tot suïcidegevaar leiden.
Risico’s
Einarson onderzocht de risico’s van het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap zowel door het samenvoegen van eerder onderzoek als door het verzamelen van nieuwe gegevens uit het mede door haar zelf opgezette Motherrisk-programma in Canada. Deze databank bevat inmiddels gegevens van bijna 1.250 vrouwen die tijdens de zwangerschap antidepressiva gebruikten. Uit deze onderzoeken blijkt dat het gebruik van antidepressiva slechts in sommige gevallen licht verhoogde risico’s met zich meebrengt.
Complex
“Het lastige hierbij is dat het heel moeilijk is om onderscheid te maken tussen een risico van het gebruik een antidepressivum en het risico van de onderliggende ziekte, de depressie”, licht copromotor dr. Rob Heerdink van de Universiteit Utrecht toe. “Dit betekent dat artsen afhankelijk zijn van complex epidemiologisch onderzoek, terwijl ze niet de specialistische kennis hebben om dat te interpreteren.”
Einarson concludeert dan ook dat meer aandacht besteed moet worden aan het vertalen van de lastig te interpreteren onderzoeksresultaten. Eerst van de onderzoekers naar behandelaars en apothekers, vervolgens van hen naar de zwangere vrouw. “De klinische betekenis van onderzoeksresultaten moeten ondubbelzinnig zijn zodat ze niet leiden tot ongewenste neveneffecten zoals het onbedoeld stoppen van noodzakelijke therapie”, aldus Einarson.
Einarson, van oorsprong verpleegkundige, hielp in Canada het Motherrisk programma op te zetten, een informatiesysteem voor zwangere vrouwen met vragen over geneesmiddelgebruik. Zij heeft inmiddels meer dan 200 wetenschappelijke publicaties op haar naam staan en geldt wereldwijd als expert op dit gebied. Na haar pensioen besloot de 69-jarige Einarson alsnog te promoveren. Eerder al werkten onderzoekers van de Universiteit Utrecht met haar samen en begeleidde zij Utrechtse studenten tijdens hun stage in Toronto. Adrienne Einarson promoveert op 8 april om 14.30 uur in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht op het proefschrift: ‘Antidepressant use in pregnancy: knowledge transfer and translation of findings’
Promotor is prof. Toine Egberts, copromotor dr. Rob Heerdink. Dit onderzoek is onder meer gefinancierd door de Canadese overheid.
