Wetenschappers van de Universiteit Utrecht hebben vastgesteld welke bacteriën het zijn die het grondwater in het Utrechtse Griftpark op biologische wijze saneren. De helft van de bacteriën in de bioreactor blijkt tot de opruimbacteriën te behoren.
Sinds 20 jaar wordt het vervuilde grondwater van het Utrechtse Griftpark via een biologische methode van de stad Utrecht, Deltares en Royal HaskoningDHV gezuiverd in een bioreactor in het noorden van de stad. Dit proces van bioremediatie werkt heel goed: vrijwel alle gifstoffen worden in de reactor door bacteriën afgebroken.
Alleen was nog onduidelijk welke bacteriesoorten nu eigenlijk verantwoordelijk zijn voor deze snelle sanering. Nu is dat bekend geworden doordat bioinformatici en microbiologen van de Universiteit Utrecht de samenstelling konden vaststellen van micro-organismen in zowel het grondwater als de bioreactor . Onderzoeker Tina Hauptfeld: “De meeste opruimbacteriën behoren tot de groep van de Burkholderiales. In de bioreactor maken zij 50% uit van alle aanwezige bacteriën, terwijl ze in het vervuilde water dat de bioreactor ingaat, maar 0,3% van alle bacteriën zijn. In de loop der jaren hebben ze zich sterk gespecialiseerd en vermenigvuldigd in de bioreactor, onder de gunstige omstandigheden van de juiste temperatuur, zuurgraad en voldoende zuurstof. Nu verwijderen ze in de reactor binnen 24 uur bijna alle vervuilende stoffen uit het water.”
In de jaren ‘80 werd het Griftpark in Utrecht bekend vanwege de sterke bodemvervuiling door de restanten van een gasfabriek en later een vuilnisbelt uit de 19e en 20e eeuw. De bodemverontreiniging was zo ernstig dat het park ondergronds is omheind door een isolerende muur van 64 meter diep, om te zorgen dat de gifstoffen zich niet konden verspreiden. Onderzoeksleider en expert metagenomics Bas Dutilh: “Anders bestond het risico dat de verontreinigingen in het Utrechtse drinkwater terecht zouden komen. Om bovendien te zorgen dat het vervuilde water niet via regenwater verder de bodem kon indringen, werd het continu weggepompt.”
Nu bekend is welke groep bacteriën verantwoordelijk is voor de snelle sanering, zou het volgens de onderzoekers ook mogelijk kunnen zijn om specifiek die goede bacteriën vanuit de Utrechtse bioreactor te transplanteren naar andere plekken waar grondwater dat is vervuild door de olie- en gasindustrie gereinigd moet worden. Dutilh: “Mogelijk kan zo’n proces dan veel sneller worden opgestart omdat de juiste bacteriën al ruim aanwezig zijn. Het is als het brooddeeg waarvan je gedeeltes doorgeeft om een brood mee te bakken zonder er opnieuw gist bij te hoeven doen.”
