Deze zomer keert Slot Zuylen terug naar een dramatische gebeurtenis in de recente geschiedenis van het kasteel. In het holst van de nacht, in september 1977, is bijna de gehele wapencollectie van de vroegere adellijke bewoners gestolen – met behulp van een opblaasboot. De dader of daders zijn nooit gepakt. Tijdens de themarondleiding Cold Case Slot Zuylen, van 18 mei t/m 25 september 2019, vertellen de gidsen van Slot Zuylen het volledige verhaal van deze onopgeloste wapenroof.
Vermaard kunstdetective Arthur Brand: “De inbraak in Slot Zuylen duidt op een professionele voorbereiding, en het is te hopen dat deze rondleiding weer nieuwe informatie voortbrengt die kan leiden tot een oplossing van de zaak.” Maar wat is al bekend over de gebeurtenissen tijdens die regenachtige nacht en hoe verliep het onderzoek? Helaas zijn de politiearchieven inmiddels vernietigd, waardoor Slot Zuylen voor de reconstructie van de zaak afhankelijk is van de herinneringen van direct betrokkenen. Zij worden aan het woord gelaten in de inleidende film. Toenmalig rechercheur en cold case-specialist Wim Perlot, een vrijwilliger van de brandweer, de zoon van de tuinbaas en ook de barones, voor wie de familiewapens een grote persoonlijke betekenis hadden, doen hun verhalen uit de doeken.
Dat juist dit deel van de oorspronkelijke inventaris werd gestolen was een groot symbolisch verlies. Adellijke jongens waren lange tijd voorbestemd voor een militaire of bestuurlijke loopbaan. En bij die functies hoorden ceremoniële tenues en wapens – veel bloed zal er dus niet gekleefd hebben aan het merendeel van de steekwapens. De jacht was traditioneel een exclusief recht en tijdverdrijf van de adel.
Conservator Gerbrand Korevaar: “De wapens refereren bij uitstek aan de adellijke levensstijl van de vroegere bewoners van Slot Zuylen, en vormden in de rondleiding voor de inbraak een van de hoogtepunten van het bezoek. De dieven hadden de collectie goed bestudeerd.”
De aanleiding voor Cold Case Slot Zuylen was een schenking van een bijzonder Javaans zwaard uit 1825 door handelaar in antieke wapens Arjan Hollestelle in november 2018. Op Marktplaats had hij per toeval een van de vier Indische zwaarden gekocht die in 1977 waren gestolen. “Van deze zwaarden met inscripties zijn er wereldwijd maar een aantal en ik ben blij dat een exemplaar weer terug is gekeerd bij de rechtmatige eigenaar.” Het Zuylense zwaard is te zien met een tweede versie en een aantal Javaanse wapens uit dezelfde periode die in bruikleen zijn gegeven door een particulier.
Ter gelegenheid van de rondleiding verzorgt Arthur Brand (de ‘Indiana Jones van de kunstwereld’) een bijzonder tweegesprek in Slot Zuylen op 26 juni 2019. Brand heeft als speciale gast ex-inbreker Octave ‘Okkie’ Durham uitgenodigd. Durham stal in 2002 twee schilderijen uit het Van Gogh Museum en heeft daarvoor zijn straf uitgezeten. De vermaarde kunstdetective (bekend van de zaak rondom het Westfries Museum en recent de ontdekking van een gestolen Picasso) gaat in gesprek met degene op wie hij normaliter jaagt.
Een Cold Case is een misdrijf die uitgebreid is onderzocht, maar waarbij geen dader is gevonden. Speciale coldcaseteams van de politie richten zich op dit soort onopgeloste zaken, vaak op basis van informatie die na jaren plotseling wel op zijn plek valt. Zoals blijkt uit diverse succesverhalen in de media, levert dat vaak zelfs na decennia toch resultaat op. Daarom hoopt het museum dat het publiek zal meedenken met het museum.
