Op 20 september 1839 was het eindelijk zo ver, de eerste trein van Nederland vertrekt vanaf station d’Eenhonderd Roe aan de rand van Amsterdam. Stoomlocomotief de Arend deed een klein half uur over de rit van Amsterdam naar Haarlem. Die stoomlocomotief is nu één van de topstukken in de collectie van het Spoorwegmuseum. En precies 179 jaar na de eerste treinrit treedt het Spoorwegmuseum met de Arend officieel toe tot het landelijk Canonnetwerk. Ellen Snoep, Hoofd Netwerkprojecten van het Nederlands Openluchtmuseum, overhandigde het symbolische Canonschild aan de directeur van het Spoorwegmuseum, Nicole Kuppens.
In het Spoorwegmuseum heeft De Arend een prominente plek in de Grote Ontdekking, waar het verhaal over het ontstaan van de spoorwegen wordt verteld. De eerste trein met 9 rijtuigen werd in 1839 getrokken door twee stoomlocomotieven: de Arend en de Snelheid, dit voor het geval er één locomotief uitviel. Beide locomotieven zijn niet bewaard gebleven, de originele machines werden al in 1857 buiten dienst gesteld en gesloopt. Van zijn toekomstige historische waarde had men toen nog geen idee! Bij het eeuwfeest van de spoorwegen in 1939 werd besloten een rijdende kopie te bouwen die uiteindelijk in het Spoorwegmuseum terecht is gekomen. De Arend is toegankelijk voor het publiek, één keer per maand komt de locomotief naar buiten om te rijden op het museumterrein.
Ook voor het venster over de Tweede Wereldoorlog draagt het Spoorwegmuseum bij aan de Canon van Nederland. In ‘Beladen Treinen’ gaat het Spoorwegmuseum in op de zwarte bladzijde van de spoorwegen in Nederland: de Jodentransporten. In een oude goederenwagon vertellen overlevenden de aangrijpende verhalen over hun treinreis naar de vernietigingskampen. Op de website www.beladentreinen.nl wordt tot in detail ingegaan op de manier waarop de transporten naar de vernietigingskampen werden georganiseerd.
De Canon neemt je in vijftig ‘vensters’ mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen. De eerste spoorlijn is één van de vensters van de Canon. Deelnemende musea presenteren iconische topstukken van de Nederlandse geschiedenis en trekken gezamenlijk op in speciale Canonprogrammering. De landelijke samenwerking is een initiatief van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, waar sinds september 2017 de overzichtspresentatie van de Canon van Nederland te zien is. Het Canonnetwerk wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, het K.F. Hein Fonds en de Gravin van Bylandt Stichting.
