De Historische vereniging Oud-Utrecht presenteert de tweede druk van hèt Stegenboek van Utrecht, “Tussen Zwaansteeg en Achterom”. Utrecht heeft een voornamelijk uit de Middeleeuwen daterend historisch plan van grachten, straten en bebouwing’. En daarin zijn meer dan 400 stegen te vinden.
De coronatijd gaf de gelegenheid om een versie 2.0 uit te brengen. Schrijver Bert Poortman werkte intensief samen met de vormgever van het boek Jeroen Tirion om er een nog mooier en completer boek van te maken. Daardoor is de tweede druk nieuw in tekst, formaat, afbeeldingen, aantal pagina’s, stegenindex en meer.
Was er in 2019 nog sprake van bijna 400 stegen, nu blijken er in de oude stad, de binnenstad met Lauwerecht, Vaartsche Rijn en Biltstraat, meer dan 400 te zijn. In de tweede druk staan nu ook de Pietershof, de Donzelaarspoort en de Gerrit de Bruijnsteeg, om maar enkele te noemen. En de smalle Lijnpadstraat ligt al eeuwen op dezelfde plaats, met haar naam als herinnering aan het vroegere draaien van touw. Bijna de helft van de stegen heeft overigens nooit een naam gekregen. Die uitbreiding kwam er niet vanzelf. “Ik kan niet meer ongedwongen door de stad lopen”, aldus schrijver Bert Poortman. “Vaak gaat mijn blik naar deuren of openingen. Zou daar achter ook een steeg, hof, slop of achterom verborgen liggen?”.
Het Stegenboek van Utrecht vertelt over de ontwikkeling van de oude stad, van de tijd van de Romeinen tot en met de meest recente vernieuwingen. Met nieuwe wegen, hoe smal soms ook, kon steeds meer stadsgebied bebouwd worden. Aan woonhuizen was immers voortdurend een tekort. Vroeger waren stegen de toegang naar eenvoudige huizen en de afvoergoten voor regenwater. Nu zijn de hoven bedoeld als gemeenschappelijke tuin voor ontmoeting en rust. Het merendeel van de stegen is trouwens afgesloten, zoals in de nieuwe stadswijken de hoven vaak privé zijn voor de Vereniging van Eigenaren of leiden stegen alleen maar naar bergingen.
De tweede druk is completer geworden met een stegenindex van meer dan 400 stegen. Het register van verdwenen steegnamen is uitgebreid. De Stegenkaart is opgenomen in de luxe omslag. Naast het boek zijn ook het Stegenrapport, met foto’s en beschrijvingen van de meer dan 400 stegen, en de Stegenkaart vernieuwd. Daarover is deze week een artikel op de site van Oud-Utrecht.nl verschenen.
Lees ook:
Bert Poortman brengt in nieuw boek 396 Utrechtse stegen in kaart
