Op vrijdag 25 januari lanceerde het Huygens ING de Digitale Charterbank Nederland in Het Utrechts Archief. Deze nieuwe website ontsluit in één keer meer dan 170.000 middeleeuwse oorkonden die in Het Utrechts Archief en andere Nederlandse archieven worden bewaard.
Dankzij de Digitale Charterbank Nederland (DCN) kan iedereen voortaan online op één plek vele tienduizenden oorkonden, oftewel charters, doorzoeken. Ze zijn te doorzoeken op onder andere datum, land, streek, plaats of familie. Toekomstige wijzigingen of aanvullingen door de archieven verschijnen vanzelf op de website. Van 24.000 oorkonden is ook een afbeelding in hoge resolutie beschikbaar.
Meer dan 25.000 van de ontsloten charters zijn afkomstig uit het zeer rijke oorkondenbestand van Het Utrechts Archief. Een groot deel van deze oorkonden is ook doorzoekbaar op datum en inhoud (regest) op via een speciale zoekingang op hetutrechtsarchief.nl . Nu wordt dit materiaal nog te weinig gebruikt in onderzoek. Alleen de oudste oorkonden, tot rond het jaar 1300, zijn verzameld uitgegeven in moderne edities, zoals het Oorkondenboek van het Sticht Utrecht. En voor de andere oorkonden moet de onderzoeker op alle verschillende websites steeds dezelfde zoekterm invoeren. Dat is allemaal vanaf 25 januari verleden tijd.
Voor de bestudering van de middeleeuwse geschiedenis zijn oorkonden van groot belang: ze geven informatie over bestuurlijke zaken of rechtshandelingen als de overdracht van goederen. Daarmee vormen oorkonden een bron van kennis over bijvoorbeeld het landsbestuur, internationale handel en rechtspraak. Maar ook voor genealogisch onderzoek zijn ze van groot belang. De oudste origineel bewaarde charters dateren uit de late 10e en 11e eeuw en zijn te vinden in de archieven van kerkelijke instellingen zoals die van de Utrechtse bisschoppen en kapittels. Ook in de archieven van de vele middeleeuwse steden zijn talloze oorkonden bewaard gebleven. De vroegste voorbeelden daarvan bevinden zich in het Utrechts Stadsarchief, waar vanaf de stadsrechtverlening in 1122 bijna alle ontvangen privileges nog in origineel bewaard zijn gebleven. Eeuwenlang werden die met zorg bewaard in een speciale kist in de Catharijnepoort, later in een speciale archiefkast op het Stadhuis.
