UTRECHT – Uit onderzoek in 45 graslanden wereldwijd blijkt dat bemesting kan leiden tot een groot verlies aan plantendiversiteit en daardoor de functionaliteit van graslandecosystemen kan verminderen. Yann Hautier, bioloog aan de Universiteit Utrecht, legt uit waarom.
“Een grote diversiteit aan plantensoorten is essentieel voor het goed functioneren van graslandecosystemen”, aldus Hautier. “Verschillende plantensoorten gedijen onder verschillende omstandigheden. Een slecht jaar voor één plantensoort kan gecompenseerd worden door een andere soort die juist gedijt onder die omstandigheden. Dat gebeurt eerder als de plantenverzameling diverser is, en helpt om het functioneren van het ecosysteem als geheel te behouden. Daarom kan het verlies van plantensoorten de goede werking van graslandecosystemen bedreigen.”
Plantensoorten en hun niches
Plantensoorten strijden om een beperkt aantal voedingsstoffen in de bodem. In theorie zou die competitie ervoor zorgen dat soorten met elkaar concurreren, maar er blijken juist veel verschillende soorten naast elkaar te kunnen bestaan. Zo kunnen er bijvoorbeeld 89 plantensoorten voorkomen op een vierkante meter gematigd grasland, en tot wel 942 boomsoorten op een hectare tropisch bos. Dat komt omdat plantensoorten gespecialiseerd zijn in het verwerven van heel specifieke voedingsstoffen uit de bodem, wat concurrentie met naburige plantensoorten vermindert of voorkomt. Met andere woorden, planten hebben hun eigen unieke niches. Nu blijkt dat een toename van voedingsbronnen leidt tot een vermindering van het aantal niches, wat een vermindering van het aantal plantensoorten tot gevolg heeft.
Gevolgen graslandbeheer
De bevindingen van het onderzoek, geleid door W. Stan Harpole (UFZ/iDiv/MLU, Duitsland), laten zien dat het toevoegen van voedingsstoffen aan graslandecosystemen de diversiteit aan planten vermindert door het aantal niches te verminderen. Dit betreft directe toevoeging van voedingsstoffen door middel van bemesting, maar ook afzetting van stoffen uit landbouw, industrie en verbranding van fossiele brandstoffen. “Als we willen blijven profiteren van alle grondstoffen en diensten die ecosystemen ons bieden, is het belangrijker dan ooit om voedingsstoffenverrijking te beperken, zodat we de diversiteit aan plantensoorten behouden”, concludeert Hautier. De resultaten van het onderzoek gepubliceerd in Nature op 24 augustus 2016.
Bron: Universiteit Utrecht
