UTRECHT – Leerlingen krijgen een positiever beeld van bètavakken als zij daarin onderwijs krijgen volgens een vernieuwende onderwijsaanpak. Er zijn daarnaast aanwijzingen dat hun houding ten opzichte van een bètastudie of -loopbaan hierdoor positiever wordt. Een opvallend effect is dat ook de studieprestaties van leerlingen op de bètagebieden verbeteren door de innovatieve onderwijsmethodes.
Dit blijkt uit een grootschalige en systematische overzichtsstudie door onderwijsonderzoekers van de Universiteit Utrecht onder leiding van Arthur Bakker. Zij keken naar de effecten van vernieuwend onderwijs op de attitude en prestaties van leerlingen ten aanzien van wiskunde en natuurwetenschappen (natuurkunde, biologie en scheikunde). Hiervoor analyseerden zij de resultaten van 65 geselecteerde experimenten die in diverse landen in de periode 1989-2014 zijn uitgevoerd in het primair en voortgezet bèta-onderwijs.
Tijdstip van aanpak
Het vernieuwende onderwijs blijkt meer effect te hebben in het basisonderwijs dan in het voortgezet onderwijs. Het tijdstip waarop met de aanpak wordt gestart is dus belangrijk: vroeg beginnen (al in het basisonderwijs) vergroot de kans op succes.
In de onderzochte experimenten werden steeds de attitudes (gemeten met vragenlijsten) en de prestaties (in de vorm van de toetsresultaten) van twee groepen vergeleken: leerlingen die les kregen volgens een vernieuwende onderwijsaanpak en een controlegroep van leerlingen die regulier onderwijs volgden. De vernieuwende onderwijsmethodes die de onderzoekers in de overzichtsstudie tegenkwamen waren onder andere onderzoekend leren, contextrijk onderwijs (werken met relevante voorbeelden uit de praktijk), computerondersteund onderwijs en samenwerkend leren.
Weinig interesse in bèta
De resultaten van het onderzoek geven meer inzicht in de wijze waarop leerlingen kunnen worden gemotiveerd om te kiezen voor bètavakken. Deze kennis is vooral in deze tijd zeer waardevol, omdat de vraag in Nederland naar studenten die kiezen voor een bètastudie of -beroep steeds groter wordt. De belangstelling onder jongeren voor bètavakken neemt daarentegen al jarenlang af. Verschillende vernieuwende onderwijsaanpakken zijn reeds ingezet in het Nederlandse onderwijs om deze ontwikkeling tegen te gaan, waaronder de methodes die in de overzichtsstudie zijn onderzocht.
Verder investeren in innovatief onderwijs
De resultaten van het onderzoek laten zien dat het de moeite waard is om in deze innovatieve methodes te blijven investeren. Welke innovatieve aanpak ‘het beste werkt’ is uit het onderzoek nog niet duidelijk geworden, omdat tussen de methodes geen verschillen zijn gevonden. Wat vooral van belang lijkt te zijn is dat de methodes op de juiste wijze worden toegepast.
